Op dit moment leven er in Nederland 53 soorten dagvlinders. In Europa leven ruim 500 soorten dagvlinders. Behalve de dagvlinders, komen in Nederland ongeveer 2400 soorten nachtvlinders voor.
Zowel de vlinders als de rupsen uit de familie van de dikkopjes hebben een relatief grote, brede kop.
De familie van de grote pages bestaat uit slechts drie soorten, die een haast exotisch uiterlijk hebben.
Bij de meeste soorten uit de familie van de witjes is het verschil tussen het mannetje en het vrouwtje goed te zien.
De soorten uit de familie van de blauwtjes zijn zeer divers van kleur: van helder blauw tot fel oranje.
De familie van de aurelia's is de grootste dagvlinderfamilie in Nederland met een grote diversiteit aan soorten.
Er zijn in Europa meer dan 10.000 soorten nachtvlinders. Uit Nederland zijn er meer dan 2400 bekend, waarvan ruim 1480 horen tot de zogenaamde kleine vlinders (microlepidoptera). De overige soorten worden vaak samengevat onder de term ‘macro’s’: de grote nachtvlinders.
Vrijwel alle nachtvlinders vliegen ‘s nachts, maar ruim honderd soorten zijn ook overdag actief: de dagactieve nachtvlinders.
Deze nieuwe nachtvlinderfamilie omvat de 'vroegere' beervlinders, donsvlinders en enkele uilen.
Bij veel soorten tandvlinders is in rusthouding een opvallend tandvormig uitsteeksel zichtbaar.
De familie van de wortelboorders dankt zijn Nederlandse naam aan het feit dat de rupsen in de wortels van de waardplant leven.
De rupsen van deze familie lijken wel wat op een (naakt)slak, vandaar de familienaam slakrupsen.
De familienaam bloeddrupjes is ontleend aan de rode stippen op een zwarte ondergrond van enkele soorten uit deze familie.
Hoewel deze familie tot de nachtvlinders behoort, vliegen wespvlinders vaak overdag bij zonnig weer.
De Nederlandse familienaam houtboorders is ontleend aan de leefwijze van de rupsen uit deze familie.
Van de familie van de venstervlekjes komt slechts een soort in Nederland voor: de bosrankvlinder.
Soorten uit de familie van de spinners spinnen een stevige, soms taaie cocon waarin vaak rupsenhaar verwerkt wordt.
De gevlamde vlinder is de enige Nederlandse soort binnen de familie van de berkenspinners.
Vlinders uit de familie van de nachtpauwogen zijn te herkennen aan de opvallende oogvlekken op hun vleugels.
De familie van de herfstspinners is in Nederland vertegenwoordigd met slechts een soort: de gelijknamige herfstspinner.
De pijlstaarten danken hun Nederlandse familienaam aan de karakteristieke stekel (pijl) op het achterlijf van de rups.
De familie van de eenstaartjes is onderverdeeld in twee zeer verschillende onderfamilies; soorten uit de ene groep lijken op spanners en soorten uit de andere groep op uilen.
De Nederlandse naam voor de familie van de spanners is afgeleid van de manier van voortbewegen van de rupsen.
De familie van de uilen is de grootste vlinderfamilie in Nederland; veel soorten zijn te herkennen aan de karakteristieke uilvlekken: niervlek, ringvlek en tapvlek.
De naschuivers van sommige rupsen uit deze familie hebben wel wat weg van een vissenstaart: vandaar de Nederlandse familienaam visstaartjes.