Wanneer mensen denken aan het Lauwersmeer, gaan de eerste gedachten meestal uit naar vogels; en terecht, het is een van de beste vogelgebieden van ons land. Maar ook voor andere soortgroepen is het Lauwersmeer een fantastische plek. In het gebied bevindt zich op sommige plekken een bijzondere vegetatie, waaronder de zeldzame parnassia en wel elf soorten orchideeën.
Rond het Nationaal Park Lauwersmeer zijn meerder parkeerplaatsen vanwaar men mooie wandelingen kan maken. Bij het Activiteitencentrum Lauwersnest starten ook wandelingen.
De diversiteit aan vegetatie zorgt op zijn beurt weer voor het voorkomen van vele vlinders. In het Lauwersmeer komen onder andere veel bijzondere en zeldzame soorten nachtvlinders voor. Pas in 1969 is het Lauwersmeer ontstaan, doordat er een dam werd aangelegd die diende als bescherming tegen overstromingen. Het Lauwersmeer is in 2016 officieel benoemd tot Dark Sky Park. Bezoekers zijn hier ’s nachts welkom om de duisternis te beleven en de sterrenhemel te bewonderen.
Het Lauwersmeer is een eldorado voor veel insecten, waaronder nachtvlinders. Vanaf 2004 wordt in dit gebied de groep van de nachtvlinders onderzocht, waarbij gekeken wordt naar welke soorten er voorkomen. Tot dusver zijn er al meer dan 1.100 verschillende soorten gezien.
In het Lauwersmeer bevindt zich een van de weinige populaties van de eierdopmot in Nederland. Deze bijzondere bladroller is gebonden aan rond wintergroen, een zeldzame plant die in het Lauwersmeer op vrij veel plekken voorkomt. De vlinder is vrij contrastrijk getekend en langs de rand van de voorvleugel bevindt zich een halve cirkelvormige vlek die doet denken aan een eierdop. Daarnaast kan je in het Lauwersmeer vele andere bijzondere soorten tegenkomen zoals de donkere ogentroostspanner, de geelpurperen spanner en de Zeeuwse grasworteluil.