BIMAG

Boeren tellen zelf vlinders

Sinds 2019 werken LTO Noord, BoerenNatuur en De Vlinderstichting samen binnen het project Boeren Insecten Monitoring Agrarisch Gebied (BIMAG). Binnen het project hebben de afgelopen jaren 115 enthousiaste agrariërs nacht- en dagvlinders geteld op hun boerenbedrijf. Zij verzamelden hiermee belangrijke informatie over de vlinderstand op het platteland. De komende periode wordt BIMAG voortgezet en willen we elk jaar met 150 agrarische bedrijven vlinders monitoren.

Eerste resultaten

Het doel van BIMAG is tweeledig. Door vaste meetpunten in het agrarisch gebied op te zetten en op gestandaardiseerde wijze vlinders te tellen krijgen we beter zicht op de ontwikkeling van de vlinderstand in het agrarisch gebied. Daarnaast monitoren de deelnemers nachtvlinders op het erf, op intensief beheerde percelen en op locaties met een natuurmaatregel, waardoor we een beter beeld krijgen van de effectiviteit van genomen maatregelen. De eerste resultaten laten zien dat natuurmaatregelen een positief effect hebbben op de aantallen en soorten nachtvlinders.

Beter inzicht in biodiversiteit

Boeren meten zelf nachtvlinders met behulp van een special LedEmmer (Foto: LTO Noord) Boeren meten zelf nachtvlinders met behulp van een special LedEmmer (Foto: LTO Noord)

Project Boeren InsectenMonitoring Agrarische Gebieden (BIMAG)

Uitgangspunt van het BIMAG project is dat er in het agrarisch gebied samen met boeren dag- en nachtvlinders worden geteld. Met dit project worden boeren in staat gesteld om mee te werken aan meerjarig onderzoek naar insectenstanden in landbouwgebieden. Daarnaast wordt door het zelf uitvoeren van tellingen het perspectief van de boer meegenomen in biodiversteitsherstel.

Waarom doen agrarische ondernemers mee?

Veel agrarische ondernemers ondernemen al actie voor biodiversiteit op het erf. Het is tot dusver niet duidelijk welke positieve effecten deze maatregelen hebben op insectenpopulaties. Door middel van monitoring krijgen agrarische ondernemers beter inzicht wat goed werkt voor de biodiversiteit op uw erf en percelen. De Vlinderstichting en het CBS zijn aangesloten bij het project om de monitoringsdata te analyseren. Op basis van deze analyse wordt per deelnemer een persoonlijke rapportage opgesteld.

De poster over het BIMAG-jaar 2022. Hij kan worden gedownload via https://assets.vlinderstichting.nl/docs/95ca816e-78b4-4cf7-b6a8-6ac7d66bf2f7.pdf De poster over het BIMAG-jaar 2022. Hij kan worden gedownload via https://assets.vlinderstichting.nl/docs/95ca816e-78b4-4cf7-b6a8-6ac7d66bf2f7.pdf

Welke insectensoorten tellen boeren?

Agrarische deelnemers tellen zelf of met hulp van een vrijwilliger. Er worden twee insectensoortgroepen gemeten:

Dagvlinders worden via een telroute geteld. Een telroute is maximaal een kilometer lang, een telling duurt ongeveer een kwartier. De route wordt eens per week gelopen conform het meetnet vlinders.
Nachtvlinders worden door middel van een LedEmmer geteld. Er worden minimaal eens per twee weken in de periode 1 april - 1 oktober drie LedEmmers geplaatst. In de ochtend, wanneer de vlinders nog stil zitten, wordt elke indivuele nachtvlinder gefotografeerd. De foto's worden naar De Vlinderstichting gestuurd die ze op naam brengt. Op deze manier wordt gestandaardiseerde data verzameld. De methodiek van het meetnet nachtvlinders wordt hier verder bij aangehouden.

Bent u een agrariër en wilt u deelnemen aan BIMAG?

Vul dan onderstaande gegevens in. Let op: we zoeken een gelijke verdeling over het land en verschillende type landgebruik en kunnen daardoor niet garanderen dat u ook mee kunt doen als u deze gegevens in heeft gevuld. Om verschillen door de tijd heen vast te stellen is het wenselijk dat er meerdere jaren geteld wordt. We handhaven de RVO regels voor de definitie van boer. De belangrijkste regel is dat er tenminste drie hectare grond in gebruik moet zijn. Omdat we voor de nachtvlinders op drie plekken het effect van een maatregel willen monitoren zoeken we deelnemers die een bepaalde natuurmaatregel op hun bedrijf hebben. Die kunnen we dan vergelijken met een LedEmmer op het erf en bij het reguliere stuk.

Voor- en achternaam *

Plaats bedrijf *

Provincie bedrijf *

Emailadres *

Telefoonnummer

Ik ga akkoord dat De Vlinderstichting mijn gegevens deelt met de contactpersonen van LTO en Boerennatuur *

Nee

Wat voor type agrariër bent u *

Hoeveel hectare land heeft u *

Hoeveel stuks vee heeft u, en welke soorten? *

Bent u aangesloten bij een agrarisch collectief? *

Bent u aangesloten bij de LTO *

Zou u optioneel ook dagvlinders willen tellen? *

Eens per week in de periode april – oktober een vaste route lopen die samen met iemand van De Vlinderstichting is uitgezet? Dit duurt per keer ongeveer 20 minuten en enige basiskennis van dagvlinders in handig, maar niet noodzakelijk.

Overige opmerkingen

Heeft u een vraag of bent bent u geïnteresseerd in insectenmonitoring en wilt u meer informatie over het project Boeren InsectenMonitoring Agrarische Gebieden (BIMAG)? Neem dan contact op met projectleider Rik Wever.

Variatie in de hoeveelheid nachtvlinders per nacht

Per bedrijf worden drie LedEmmers geplaatst. Per nacht is er veel variatie in de hoeveelheid nachtvlinders die worden gevangen. Factoren die een rol spelen bij de hoeveelheid nachtvlinders in de val zijn onder andere:

Lichtconcurrentie: Bij veel lichtvervuiling, bijvoorbeeld kunstlicht of de maan, worden minder nachtvlinders in de LedEmmer aangetroffen. Met bewolking tel je dan vaak ook meer vlinders. De maan is dan niet zichtbaar en de temperatuur blijft ook vaak hoger.
Temperatuur: Nachtvlinders zijn koudbloedig. Dat betekent dat ze zich eerst op moeten warmen voordat ze kunnen vliegen. Dit doen ze door eerst hard met de vleugels te bewegen. Dit kost energie en de vlinders vliegen daarom minder onder bepaalde temperaturen. Hoe warmer het is hoe minder energie het kost en hoe meer nachtvlinders er dus in je LedEmmer belanden.