woensdag 21 oktober 2020
21 oktober was een zwarte dag voor natuur en milieu. Het Europees Parlement heeft een voorstel goedgekeurd waarbij de komende zeven jaar honderden miljarden vooral naar intensieve landbouw gaan. Het was dé kans om de landbouwsubsidies mede te gebruiken voor een omschakeling naar natuurinclusieve landbouw, maar dat lijkt nu voorlopig van de baan.
In Nederland hebben we te maken met een stikstofcrisis en met massale insectensterfte. Boerenlandvogels, graslandvlinders en zoogdieren verdwijnen. Voor boeren is het beleid dat zich puur richt op massaproductie ook niet gezond: het aantal boeren gaan net zo hard achteruit als de boerenlandvogels.
Dat blijkt eens te meer uit de State of Nature die de Europese Commissie onlangs presenteerde. Op basis van wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat Europese natuur een nieuw dieptepunt heeft bereikt.
"Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid zou boeren moeten helpen natuur te beschermen, in plaats van het ze moeilijker te maken."
Inmiddels is er ook een petitie gestart
Het leek zo goed te gaan. In Nederland werkten we al een kringlooplandbouw uit. En is een herstelplan biodiversiteit waarin boeren, ketenpartijen en natuurorganisaties samen onderzoeken hoe we de landbouw toekomstbestendig kunnen krijgen. En er is een toekomstnotitie gewasbescherming 2030, die veel verbetering belooft.
Op Europees niveau werd er een ambitieuze Greendeal en een Farm to Fork-strategie uitgewerkt. En we hadden natuurlijk al de klimaatopgave, Natura 2000 en de kaderrichtlijn water die laten zien dat we onze productiewijze meer in harmonie met onze leefomgeving moeten brengen. Er leek echt iets te veranderen. Tot er over het geld gestemd moest worden.
Toen maakte het Europese Parlement maakte opeens haast en versnelde de stemmingen over het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. De Europese Raad van Landbouwministers kwam overeen dat ruim 30% van het beschikbare belastinggeld zonder maatschappelijke randvoorwaarden wordt weggegeven aan de grote spelers in het veld. Dat ligt nu op tafel. De hectarepremie blijft overeind: wie het meeste land heeft, krijgt het meest. Productie is het enige dat telt en er worden zelfs beperkende eisen gesteld aan hoeveel een land mag verduurzamen.
Veel boeren willen best natuurinclusief werken en de Europese landbouwsubsidies zouden daar in kunnen helpen. Maar zo krijgen ze daar geen enkele kans voor. Ze worden vleugellam gemaakt. De broodnodige vernieuwing en verduurzaming wordt nagenoeg onmogelijk gemaakt, concluderen Natuurmonumenten, LandschappenNL, het Wereld Natuur Fonds, SoortenNL, Milieudefensie, RAVON, FLORON, de Vlinderstichting, Vogelbescherming Nederland en de Zoogdiervereniging.
"Het leek zo goed te gaan. Tot er over geld gestemd moest worden"
Het moet anders. Veel boeren willen echt verduurzamen, bijdragen aan ecologisch herstel en bovendien leven en werken in een mooi en gezond landschap. Die boeren kunnen maatschappelijke diensten leveren als ze daarvoor beloond worden. Natuur- en milieuorganisaties vinden dat publieke middelen ook voor publieke doeleinden gebruikt moeten worden.
Tenminste de helft van de beschikbare middelen zou gereserveerd moeten worden voor de zogeheten ecoregelingen, die daarbij dan goed geborgd moeten worden, zoals we in Nederland proberen uit te werken in het Deltaplan Biodiversiteitsherstel, waar ook De Vlinderstichting aan meewerkt. Natuurorganisaties streven naar natuurinclusieve landbouw, zeker in overgangszones rondom natuurgebieden.
Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid zou moeten helpen om deze doelen te bereiken, in plaats van ze moeilijker te maken. Met het voorliggende voorstel moeten goedbedoelde initiatieven en pilots alleen maar harder tegen de stroom op roeien.
Aan het einde van de week hebben parlementariërs nog gelegenheid om in de marge wat te repareren in de vele honderden amendementen. Maar veel beter zou het zijn als de Europese Commissie dit haastig naar voren gehaalde voorstel alsnog intrekt. De vele lapmiddelen zullen hoe dan ook geen goed doen aan de coherentie van het beleid. Om effectief te kunnen zijn zal het in lijn gebracht moeten worden met de Europese Greendeal, de klimaatdoelen en Natura2000. Anders blijft het investeren in zowel brandstichting als bluswerk.
Roep daarom op sociale media met #votethisCAPdown parlementariërs op om dit voorstel niet te steunen. Dat is ook in het belang van de Europese democratie.
Kring-loop startte een petitie
Landbouw en biodiversiteit bij elkaar brengen
14-dec-2020
Open brief aan Frans Timmermans
9-nov-2020
Tien jaar Europese vlinderbescherming
22-dec-2014