Nieuwsbericht

De kleine vuurvlinder is een echte graslandvlinder, die in het hele land voorkomt op bloemrijke plekken. De rupsen zijn gespecialiseerd op schapenzuring en veldzuring, planten die in bloemrijk grasland regelmatig aanwezig zijn. Op drogere en schralere plekken is schapenzuring talrijk, op wat rijkere en vochtiger plekken veldzuring. Op plekken in het stedelijk gebied, waar ruimte is voor bloemrijk grasland (zoals in bredere bermen en groenstroken), is de kleine vuurvlinder een vaste gast. Het is geen tuinvlinder, maar af en toe zwerven er wel vlinders vanuit de bermen en kunnen ze ook in de tuin gezien worden.

De kleine vuurvlinder is goed te herkennen. Als ze vliegen is het wel lastig, want ze hebben een zeer snelle en grillige vlucht. Gelukkig gaan ze ook vaak zitten, en als dat het geval is doen ze meestal hun vleugels open. Dan is de diep oranje kleur van de voorvleugels met de donkere stippen goed te zien. De mannetjes van de kleine vuurvlinder kunnen erg territoriaal zijn. Dan zitten ze, vaak op een bloemrijke plek, op wacht en schieten af op alle passerende vlinders. Andere mannetjes worden fanatiek verjaagd, vrouwtjes worden hartelijk ontvangen. De kleur van het mannetje en het vrouwtje is gelijk, maar aan het gedrag kun je dus wel zien of je met een mannetje te maken hebt.

De eerste kleine vuurvlinders vliegen in mei, de tweede generatie vliegt in juli. In beide perioden waren in 2024 de aantallen laag, veel lager dan het gemiddelde van de afgelopen dertig jaar. Of dit komt door het sombere en natte voorjaar is niet zeker, ook andere zaken kunnen een rol spelen. De septembergeneratie in 2023 was min of meer normaal. Deze vlinders hebben eitjes afgezet, waaruit nog datzelfde najaar de rupsen zijn verschenen. Deze hebben, half volgroeid, overwinterd in de strooisellaag. In het voorjaar zijn de rupsen verpopt en kwamen de vlinders van de eerste generatie tevoorschijn. De nakomelingen van deze voorjaarsgeneratie bleven in 2024 in aantal fors achter bij het gemiddelde. In de zomer was ongeveer de helft van het normale aantal aanwezig.

Toch kan bij veel insecten, en ook bij veel vlinders, snel herstel optreden. Vrouwtjes leggen tientallen tot honderden eitjes. Als er uiteindelijk twee vlinders uitkomen, blijft de soort stabiel. Halen vier ervan het vlinderstadium, dan is er al sprake van een verdubbeling. Door het vochtige weer lijken de waardplanten er nu goed bij te staan en dat kan ertoe leiden dat de kleine vuurvlinder over een paar weken een ouderwetse derde generatie heeft.

Zie je kleine vuurvlinders? Geef je waarnemingen  door via waarneming.nl of Telmee.

Tekst en foto’s; Kars Veling, De Vlinderstichting
Kaartje: NDFF
Grafiek: voorlopige cijfers meetnet vlinders (NEM)