Nieuwsbericht

Alterra heeft, onder andere in samenwerking met De Vlinderstichting, een nieuwe database ontwikkeld om zelf gevolgen van klimaatverandering op dieren en planten in beeld te brengen.

Met de ‘Klimaat Respons Database’ kunnen niet alleen wetenschappers maar ook beleidsmakers, planologen, natuurbeheerders en andere geïnteresseerden zelf in kaart brengen welke gevolgen klimaatverandering op flora en fauna kan hebben. Deze database is samengesteld door Alterra in samenwerking met andere organisaties, waaronder De Vlinderstichting. Zo is te zien dat voor het uit Nederland verdwenen kalkgraslanddikkopje, de geschikte klimaatzone langzaam opschuift naar het noorden, en onze kalkgraslanden voor deze soort Nederland klimatologisch geschikter worden. In 2010 is er zowaar weer een zwervend exemplaar in Nederland aangetroffen. Vestiging zou mogelijk kunnen worden bij voortzetting van het herstelbeheer en versterking van de verbindingen tussen kalkgraslanden.

Omdat de mate van klimaatverandering mede afhankelijk is van maatregelen van nationale en internationale overheden, zijn verschillende klimaatscenario’s mogelijk. De database geeft daarom voor verschillende klimaatscenario’s de verschuiving van klimaatzones weer tussen het heden en de jaren 2020, 2050 en de periode 2080-2100. Voor zo’n 3000 soorten planten en dieren is de reactie daarop te zien. Sommige soorten dreigen uit Nederland te verdwijnen, en andere soorten zullen hier juist verschijnen of in aantal toenemen.

Op de kaartjes is die verschuiving voor twee soorten in beeld gebracht. Het kalkgraslanddikkopje is een soort waarvan de klimaatmodellen aangeven dat de geschikte klimaatzone opschuift naar het noorden, waaronder Nederland (huidig gebied oranje, uitbreiding bruine gebieden). Voor het veenhooibeestje, een nu al zeldzame vlindersoort, geldt het omgekeerde: de geschikte klimaatzone verschuift naar het noorden zodat die soort uit ons land dreigt te verdwijnen (grijze gebieden). Toch laat de praktijk zien dat er met goed beheer veel te redden valt: door goede maatregelen tegen verdroging in het Fochtelooërveen laat de soort tegen de klimaattrend in een spectaculair herstel zien!

De klimaatscenario’s geven dus inzicht in mogelijke ontwikkelingen op basis van puur en alleen het klimaat. Met aanvullende maatregelen, zoals het tegengaan van verdroging en het robuuster maken van onze natuurgebieden, kunnen echter veel van de doemscenario’s worden vermeden! Meer informatie over de database en hoe u er aan kunt komen is te vinden op de site van Alterra.

Tekst: Claire Vos, Alterra & Michiel Wallis de Vries, De Vlinderstichting