donderdag 1 juli 2010
Van diverse kanten langs de kust bereiken ons berichten van grote aantallen duinparelmoervlinders! Het Noord-Hollands Duinreservaat, Schiermonnikoog en Ameland – overal verraste waarnemers. Op Schiermonnikoog worden de vlinders ook in de polder en zelfs tot op het strand gezien. Vooral de distels zijn bijzonder bij de vlinders in trek.
De grafiek met tellingen uit het Landelijk Meetnet Dagvlinders laat zien dat de we nog maar aan het begin van de vliegtijd zitten en dat die in 2010 voor de duinparelmoervlinder later uitvalt dan in de vorige jaren. Kortom, we kunnen nog veel meer verwachten!
De duinparelmoervlinder is landelijk bedreigd en heeft het de afgelopen jaren bijzonder moeilijk gehad. De enige binnenlandse populatie op NP Hoge Veluwe en Vliegveld Deelen lijkt te zijn verdwenen en ook in de duinen waren de aantallen alarmerend laag. Vorig jaar lieten de tellingen wel al een kleine opleving zien. De duinparelmoervlinder is gevoelig voor natte winters. De overwinterende eitjes worden dan vermoedelijk door schimmels aangetast. De laatste twee koudere winters zijn dus gunstig geweest. Maar extreme droogte speelt de soort ook parten: de droge zomers van 2003 en 2006 zorgden voor een grote terugval in de aantallen. Gebrek aan nectar of het uitdrogen van afgezette eitjes kunnen oorzaken daarvan zijn geweest.
Maar niet alleen het klimaatopwarming is de boosdoener, vergrassing van het duin is zeker even belangrijk. De hoge depositie van stikstof in combinatie met lage aantallen konijnen zorgen ervoor dat de belangrijkste waardplanten – hondsviooltje en zandviooltje – verdwijnen onder een dikke grasmat. Gelukkig is daar door een goed beheer wat aan te doen. Extensieve begrazing gaat de vergrassing tegen en laat oplevende aantallen duinparelmoervlinders zien.
Gunstige jaren zijn voor vlinders heel belangrijk voor het versterken van kwetsbare populaties en het (her)koloniseren van nieuwe gebieden. Hopelijk gaat dat voor de duinparelmoervlinder dit jaar gebeuren. Als graadmeter voor de kwaliteit van de duinen in het kader van Natura 2000 is een teken van herstel van deze soort ook een hoopvol signaal voor de biodiversiteit in de duinen!
Het Landelijk Meetnet Vlinders is een samenwerkingsproject van De Vlinderstichting en het CBS, in het kader van het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM), in opdracht van het Ministerie van LNV (Gegevensautoriteit Natuur).