Nieuwsbericht

'Oud en nieuw, dat ben ik', zei Titia Wolterbeek afgelopen zaterdag in haar openingspraatje bij de jaarlijkse Landelijke Dag. Het was immers de eerste keer in haar loopbaan als directeur dat zij als dagvoorzitter optrad. Er was nog veel meer oud en nieuw: nieuwe rode lijsten, nieuwe vlinders en veel oude bekenden.

Er was goed en slecht nieuws, zo bleek uit de lezingen. Zowel bij vlinders als bij de libellen zijn er winnaars en verliezers. Datzelfde geldt voor de vlinders bij onze zuiderburen. ‘De taart is al half op, maar het glas nog halfvol’, was de titel van een presentatie van Dirk Maes van het Belgische INBO, over de nieuwe Vlaamse Rode Lijst dagvlinders. Optimisten kunnen uit die lijst de lichtpuntjes halen, pessimisten hebben genoeg aanknopingspunten voor sombere commentaren.

Deze dubbele boodschap zat ook in de bijdragen over de Nederlandse dag- en nachtvlinders en libellen. De nieuwe Rode Lijst van de libellen laat wel een wat rooskleuriger beeld zien dan de vorige, die dateert uit 1996, maar nog steeds staan er flink wat soorten onder druk. De speerwaterjuffer is er het ergst aan toe, maar ook donkere waterjuffer, hoogveenglanslibel en kempense heidelibel zijn nog ernstig bedreigd, zo bleek uit de lezing van Tim Termaat. Met bandheidelibel, bruine korenbout en vroege glazenmaker gaat het goed en deze zijn momenteel niet meer bedreigd.

Wat de dagvlinders aangaat, is de argusvlinder er zeer slecht aan toe. Uit vrijwel heel Oost-Nederland is deze voorheen algemene soort aan het verdwijnen. In het westen, op de klei- en veengronden is de situatie wat minder dramatisch, maar over het geheel genomen is de argusvlinder meer dan 90% achteruitgegaan. De reden dat de soort nu juist op de zandgronden verdwijnt is nog niet duidelijk. Opvallend is wel dat ook in Vlaanderen hetzelfde geldt. De soort is hier vanuit de categorie ‘momenteel niet in gevaar’ in een keer in de categorie ‘bedreigd’ terecht gekomen. Een ander zandoogje daarentegen doet het juist heel goed. Het bont zandoogje wordt op veel nieuwe plaatsen gemeld en lijkt heel Nederland te veroveren.

Willem Ellis gaf in zijn bijdrage over nachtvlinders een goed beeld van de huidige situatie voor deze soortgroep. Er is een sterke toename in de aandacht voor nachtvlinders en er wordt steeds meer bekend, dat is het goede nieuws. Helaas blijkt ook bij deze groep dat er steeds minder worden waargenomen en ongeveer een derde van de soorten zal waarschijnlijk op de Rode Lijst komen als kwetsbaar tot ernstig bedreigd.

En nog was de koek niet op. Hoe sociale media werken werd duidelijk uitgelegd door Ineke Koopmans. En Albert Vliegenthart liet het publiek zien wat er op vlindergebied is te beleven in de Ardennen en de Eifel. Als je dat ziet denk je: laat de lente maar beginnen! Het was ook Albert als velingmeester een fraaie vlindervergroting op plexiglas voor € 300 aan de man wist te brengen. De opbrengst is voor het project Tienvoor12. Ondanks het vertrek van quizmaster Dick Groenendijk was er ook dit jaar weer een WiekentQuizzz. Kars Veling nam de honneurs met verve waar. De turkse uil was dit keer het grootste struikelblok.

Een goede oude gewoonte zijn inmiddels de films van Annette van Berkel, dit keer heel bijzonder door het gebruik van de HD-camera. Prachtig om vele malen vertraagd te zien hoe libellen vliegen.

Wie nog puf had, begaf zich na de afsluitende borrel naar een van de Wageningse restaurants die speciaal voor de Landelijke Dag een vlindermenu op de kaart hadden gezet, waarvan een deel van de opbrengst bestemd is voor de sleedoornpage. Hoeveel dat heeft opgeleverd wordt later deze week bekend.