Nieuwsbericht

Het kaasjeskruiddikkopje breidt zich verder uit

donderdag 2 november 2023

In 2009 werd er een kaasjeskruiddikkopje gezien in Nederland, voor het eerst sinds 1953. Sindsdien breidt de soort zich hard uit. Vanaf 2018 is het weer een officiële standvlinder in ons land, want toen was er tien jaar achtereen voortplanting geweest. Naast Zuid-Limburg, waar de soort de eerste tien jaar voornamelijk werd waargenomen, is de vlinder nu ook Zeeland aan het veroveren.

Het kaasjeskruiddikkopje zit nu nog in Zuid-Nederland, maar breidt jaarlijks uit naar het noorden. Het kaasjeskruiddikkopje zit nu nog in Zuid-Nederland, maar breidt jaarlijks uit naar het noorden.

Het kaasjeskruiddikkopje is een warmteminnende vlinder. De opwarming als gevolg van klimaatverandering is dan ook hoogstwaarschijnlijk verantwoordelijk voor de huidige uitbreiding. Het kaasjeskruiddikkopje wordt vooral waargenomen op droge en warme plekken zoals graslanden, hellingen, strandjes, ruderale terreinen en bermen. In Zuid-Limburg zijn dit vooral de kalkgraslanden; in Zeeland komen ze voor op de dijken en in de polder. Met dit habitat erbij is er in Nederland veel geschikt leefgebied.

Goed opletten

Het kaasjeskruiddikkopje is een zwerflustige vlinder waardoor hij aankomende jaren waarschijnlijk op meer plekken in Nederland gaat opduiken. Op korte termijn zal dit voornamelijk in het zuiden van het land zijn. Het kan echter in heel Nederland lonen om oplettend te zijn, want er zijn ook al incidentele meldingen uit Noord-Brabant. Kaasjeskruiddikkopjes vliegen in twee of zelfs drie generaties en kunnen dus gedurende een groot deel van het jaar worden gezien, van april tot eind september.

Verspreiding van het kaasjeskruiddikkopje in drie perioden en een kaartje met de rupsenvondsten (Bron: NDFF). Verspreiding van het kaasjeskruiddikkopje in drie perioden en een kaartje met de rupsenvondsten (Bron: NDFF).

Rupsen

De rups van het kaasjeskruiddikkopje en een samengevouwen blad waar je goed naar op zoek kunt gaan (Bron: Jurriën van Deijk). De rups van het kaasjeskruiddikkopje en een samengevouwen blad waar je goed naar op zoek kunt gaan (Bron: Jurriën van Deijk).

De rupsen van kaasjeskruiddikkopje zijn gedurende vrijwel de hele vliegtijd ook te vinden. Controleren van kaasjeskruid op vraat en, als je dat hebt gevonden, doorzoeken naar de rups is dan een goede methode. De vlinder dankt haar naam aan de waardplant: de rupsen voeden zich voornamelijk met alle soorten kaasjeskruid. Daarnaast worden ze ook weleens gevonden op stokroos of heemst, die nauw verwant zijn aan kaasjeskruid.

Vinden

De beste methode hiervoor is te zoeken naar dubbelgeslagen of samengevouwen blaadjes waar de rups tussen leeft. Naast rupsen van het dikkopje heb je ook goede kans om rupsen van de distelvlinder tegen te komen. Kaasjeskruid is namelijk ook een van de waardplanten van deze soort. De volgroeide rups van het kaasjeskruiddikkopje overwintert in de stooisellaag en is dus nu, in late herfst en winter, erg lastig te vinden.

CarcharodusAlceae JurrienVanDeijk Kaasjeskruiddikkopje KarsVeling Natuurbericht toename verspreiding