Nieuwsbericht

Hoe helpen we de graslandvlinders in Noord-Holland?

donderdag 14 september 2023

Veel graslandvlinders hebben het moeilijk en gaan sterk achteruit. Ook in Noord-Holland is dat het geval. In een pilot die tot en met 2027 duurt worden nu op twee plekken in die provincie maatregelen uitgevoerd die graslandvlinders moeten helpen. Er wordt zorgvuldig gekeken welke maatregelen het meeste effect hebben, zodat die op meer plaatsen kunnen worden uitgevoerd, ook in de rest van ons land.

Aanleiding

Argusvlinder is een van de graslandvlinders die sterk achteruitgaat. Argusvlinder is een van de graslandvlinders die sterk achteruitgaat.

In grote delen van Noord-Holland staat de biodiversiteit in graslanden onder druk. De Vlinderstichting heeft in 2021 en 2022 in opdracht van de Provincie Noord-Holland onderzocht wat er nodig is om graslandvlinders in Noord-Holland te stimuleren. Een belangrijk knelpunt voor soorten als argusvlinder en zwartsprietdikkopje is dat de cyclus van het beheer korter is dan de cyclus van de vlinder zelf. Oftewel: het lukt de vlinders niet om groot te worden.

Concrete maatregelen

Ook het aanbod van voldoende nectar als voedsel voor de vlinders is een knelpunt. Mede op basis van de resultaten uit dat onderzoek en gesprekken met boeren en beheerders zijn twee gebieden uitgekozen om concrete maatregelen voor graslandvlinders uit te voeren en de effecten daarvan te volgen.

Enge Wormer en Wieringen

Een van de pilotgebieden, de Enge Wormer (Bron: Michiel Wallis de Vries). Een van de pilotgebieden, de Enge Wormer (Bron: Michiel Wallis de Vries).

Het project vindt plaats in de Enge Wormer en op Wieringen. De Enge Wormer is een kleine veenpolder nabij Zaanstad die een belangrijke schakel vormt tussen diverse Natura 2000-gebieden. Het bestaat uit lokaal soortenrijke graslanden met her en der nog unieke brakwatervegetaties. Veel graslanden worden begraasd door paarden. Het voormalige eiland Wieringen ligt in de kop van Noord-Holland en is een oude stuwwal gevormd tijdens de voorlaatste ijstijd. Beide gebieden zijn zeer interessant voor graslandvlinders, onder meer vanwege het weidevogelbeheer dat al wordt uitgevoerd en aanwezige landschapselementen zoals dijken en tuinwallen op Wieringen.

Jeroen van der Brugge, Projectleider bij De Vlinderstichting: 'Dit project is niet alleen ten gunste van de graslandvlinders. De samenwerking met burgers en boeren uit de omgeving, Landschap Noord-Holland en De Vlinderstichting vind ik zeer waardevol.'

Gefaseerd graslandbeheer

De pilot graslandvlinders bestaat uit drie onderdelen: uitvoeren van maatregelen, monitoring van de effecten en kennisuitwisseling. In de Enge Wormer wordt gefaseerd graslandbeheer in laagproductieve graslanden uitgevoerd en op Wieringen gefaseerd graslandrandbeheer langs landschapselementen. In de Enge Wormer is het Natuurcollectief Noord-Holland verantwoordelijk voor het uit te voeren beheer, op Wieringen de Agrarische Natuurvereniging Hollands Noorden met terreineigenaren. Landschap Noord-Holland begeleidt de uitvoering van de maatregelen vanwege hun gebiedskennis en ervaring.

Monitoring en kennisuitwisseling

Gefaseerd maaien in de Enge Wormer (Bron: Jurgen Rotteveel). Gefaseerd maaien in de Enge Wormer (Bron: Jurgen Rotteveel).

Cruciaal in het project is het volgen van de effecten van het beheer en het uitwisselen van kennis over graslandbeheer. Zonder kennis kan er immers niet geleerd worden van de ingrepen. Vrijwilligers en experts van De Vlinderstichting voeren monitoring uit waarbij vlinders en bijen geteld worden op zowel percelen waar de natuurmaatregelen zijn genomen, als op gangbare referentiepercelen. Regelmatig is er onderling contact tussen boeren, beheerders, vrijwilligers, Landschap Noord-Holland en De Vlinderstichting om van elkaar te leren.

Resultaten

De pilot Graslandvlinders wordt gefinancierd door Provincie Noord-Holland en loopt van 2022 tot 2027. We zullen zeker tussentijds ook al resultaten delen, zodat succesvolle maatregelen al voor 2027 kunnen worden uitgerold in andere gebieden.