Nieuwsbericht

Per 1 januari 2017 is de nieuwe Wet natuurbescherming van kracht geworden. Doel was de bestaande wetten te vereenvoudigen en een stevige wettelijke basisbescherming te bieden aan de natuur die dat echt nodig heeft. Op aandringen van De Vlinderstichting zijn vlinders en libellen van de Rode Lijst aan de lijst met beschermde soorten toegevoegd.

Hierbij gaat het om ‘passieve’ bescherming: het opzettelijk doden van deze dieren en het verstoren van hun leefgebied is verboden. Daarnaast zijn regels opgenomen die gericht zijn op een ‘actieve’ bescherming van Rode Lijst-soorten. Van de 53 soorten dagvlinders die momenteel in Nederland voorkomen staan er 31 op de Rode Lijst. Het grootste deel daarvan leeft voornamelijk in natuurgebieden, zoals Natura 2000-gebieden of terreinen binnen het Nationaal Natuurnetwerk. Maar er zijn ook typische boerenlandvlinders en soorten die relatief veel in stedelijk gebied voorkomen. Op de Rode Lijst Libellen staan 23 van de 65 soorten die in Nederland voorkomen. Ook hier geldt dat veel populaties in natuurgebieden liggen, maar zeker niet allemaal. Voor nachtvlinders is eveneens een Rode Lijst gepubliceerd, maar deze is nog niet officieel overgenomen door de Rijksoverheid. Ongeveer de helft van de meer dan 700 soorten macronachtvlinders is in meer of mindere mate bedreigd en maar twee soorten daarvan worden beschermd door de nieuwe Wet natuurbescherming en alleen maar omdat ze Europees beschermd worden.

Het natuurbeleid is grotendeels de verantwoordelijkheid van provincies geworden. Veel provincies hebben beleid geformuleerd voor het beheer van natuurgebieden en voor het versterken van het agrarisch natuurbeheer. Zij ondersteunen maatregelen en projecten daartoe. Toch gaat het met sommige bedreigde soorten nog steeds heel slecht. Zo is de kleine heivlinder nog maar in één natuurgebied te vinden en gaat de speerwaterjuffer nog steeds achteruit. Via de Landelijke Meetnetten voor vlinders en libellen (onderdeel van het Netwerk Ecologische Monitoring) weten we welke soorten de afgelopen jaren voor- en achteruitgaan.

Kleine heivlinder, die nog maar op een locatie voorkomt wordt wel beschermd in de nieuwe natuurwet (foto: Kars Veling)
Door indexcijfers van soorten te combineren tot indicatoren kunnen we de aantalsontwikkeling van soorten die nu beschermd worden door de nieuwe Wet natuurbescherming vergelijken met die van niet-beschermde soorten. We zien dat die bescherming ook echt nodig is: zowel bij de dagvlinders als bij de libellen zijn de nu beschermde soorten in de afgelopen jaren veel sterker achteruitgegaan dan de nu niet-beschermde soorten. Bij de dagvlinders is gelukkig sinds 2003 een voorzichtige kentering in de afname te zien. Een hoopgevende ontwikkeling! Samen met natuurbeheerders, provincies en gemeenten blijft De Vlinderstichting zich inzetten voor behoud en herstel van vlinders en libellen.

U vindt de gegevens en meer over de natuurbeschermingswet in de Vlinderstand 2017, die 4 maart 2017 is gepresenteerd op de Landelijke Vlinderdag in de Junushoff in Wageningen.