Nieuwsbericht

Begin juli werd in Wallonië een witpuntoeverlibel waargenomen. De van oorsprong zuidelijke soort werd nooit eerder in België gesignaleerd.

Er werd al gespeculeerd dat de soort verder naar het noorden zou oprukken, maar dat al dit jaar een exemplaar tot 700 meter van de Nederlandse grens zou worden gezien is verrassend. Wie ziet de eerste in ons land? Geheel onverwacht komt de waarneming niet: de Witpuntoeverlibel is haar leefgebied al 20 jaar lang beetje bij beetje naar het noorden aan het opschuiven. Zo bereikte ze het noorden van Polen en ook in West-Duitsland, aansluitend bij de Benelux, wordt ze steeds noordelijker gezien. Franse libellenonderzoekers rapporteerden dit jaar bovendien veel exemplaren in de noordelijke departementen van Frankrijk. De dichtstbijzijnde bekende populaties bevinden zich zo’n honderd kilometer ten zuiden van het kasteel Lavaux-Sainte-Anne, waar de eerste Belgische witpuntoeverlibel werd gezien. De witpuntoeverlibel werd ontdekt door Alain De Broyer, een onderzoeker van Natagora. Het kostte hem heel wat uren tijd om het dier voldoende goed te zien, zodat de subtiele verschillen met de gewone oeverlibel duidelijk werden. De dagen nadien kwam het ‘libellentoerisme’ op gang en werd de libel door tientallen libellenliefhebbers bewonderd. Het bleef overigens niet bij één dier, want de soort werd op vier pekken vastgesteld. Op 1 september was er een waarneming op 700 meter van de Nederlands-Belgische grens bij de Plateaux.

Het is erg waarschijnlijk dat de witpuntoeverlibel de komende jaren verder zal oprukken en misschien dat hij nu al in het zuiden van Nederland aanwezig is. De zuidelijke soort heeft plaatsen nodig waar het water snel opwarmt en die zijn in deze regio voldoende te vinden. Het is een soort met een groot verspreidingsgebied, van Zuid- en Centraal-Europa tot in Japan. Ze is plaatselijk heel talrijk maar ontbreekt ook in grote delen van dit enorme gebied. De witpuntoeverlibel hoort tot de familie van de korenbouten. Ze lijkt zeer sterk op de gewone oeverlibel, een soort die zeer talrijk voorkomt. Maar aan het subtiele verschil dankt de witpuntoeverlibel haar naam: ze is voorzien van witte achterlijfsaanhangselen. De vrouwtjes hebben ook nog een wit laatste achterlijfs-segment en een mooie, duidelijke tekening op het achterlijf die het dier veel contrastrijker maakt dan het wijfje van de gewone oeverlibel. Let de komende tijd goed op en anders is het een uitdaging om de eerste witpuntoeverlibel van Nederland volgende zomer te ontdekken!

Tekst: Alain De Broyer, Natagora & Kars Veling, De Vlinderstichting