Nieuwsbericht

Zandoogjes strooien zand in de ogen

maandag 12 juli 2021

Het ‘echte’ vlinderseizoen, de zomer, is begonnen. Veel vlinders die maar één generatie per jaar hebben, komen nu tevoorschijn. Het bruin zandoogje is een veel voorkomende vlinder en in sommige delen van het land komt ook oranje zandoogje voor. Zandoogjes lijken wel wat op elkaar en worden nogal eens met elkaar verward. Toch kun je ze prima uit elkaar houden als je weet waarop je moet letten.

Er zijn zandoogjes die meer generaties per jaar hebben en ook in het voorjaar al hebben gevlogen. Het hooibeestje was dit jaar erg talrijk en heeft ook allerlei plekken heroverd waar hij eerder verdwenen was. Ook bont zandoogje is al vanaf april te zien geweest. Dit zandoogje heeft zich de afgelopen tien jaar sterk in aantal uitgebreid en komt nu verspreid door het hele land voor, ook in tuinen. De argusvlinder daarentegen heeft het erg moeilijk en is uit een groot deel van het land verdwenen. De oorzaak is complex: een combinatie van stikstofdepositie, verdroging en klimaatverandering. In juni komen ook de zandoogjes die maar één generatie hebben. Een erg zeldzame soort is het veenhooibeestje dat nog maar op enkele plekjes in hoogveenrestanten kan overleven. Later in het jaar, in de loop van juli, komen op de heide de heivlinder en op één locatie in Nederland ook de kleine heivlinder tevoorschijn.

Drie veelvoorkomende zandoogjes. Drie veelvoorkomende zandoogjes.

Zeldzamer

Wat zeldzamere zandoogjes: heivlinder (links), veenhooibeestje (rechtsboven) en kleine heivlinder (rechtsonder) . Wat zeldzamere zandoogjes: heivlinder (links), veenhooibeestje (rechtsboven) en kleine heivlinder (rechtsonder) .

Van de soorten die we nu kunnen tegenkomen is het koevinkje niet moeilijk te herkennen. Het is een effenbruine vlinder met een hele rij zwarte, geel omrande en wit gekernde oogjes op de vleugel. De drie soorten die nog wel eens door elkaar gehaald worden en die alle drie nu vliegen zijn bruin zandoogje, oranje zandoogje en de nieuwe generatie van het hooibeestje. Een verschil tussen deze drie is de grootte, maar dat is altijd een wat lastig kenmerk, want dan moet je ze eigenlijk naast elkaar zien. Bovendien is er variatie binnen een soort. Gelukkig zijn er meer kenmerken. Op de herkenningskaart zandoogjes staan alle verschillen netjes op een rijtje. Het bruin zandoogje is een wijdverbreide vlinder die soms in grote aantallen bijeen kan worden gezien. Je kunt door een grasland lopen en bij elke stap die je doet vliegen er twee, drie of meer op. Het oranje zandoogje heeft een bijzondere verspreiding in ons land. In de zuidelijke provincies is het een algemene vlinder, maar in midden Nederland ontbreekt hij helemaal. Op de zandgronden in Noordoost-Nederland zijn wel weer oranje zandoogjes aanwezig.

Meer informatie
Download voor alle verschillen tussen de zandoogjes de herkenningskaart, die mede mogelijk is gemaakt door BIJ12.

Geniet van de zandoogjes en de andere vlinders die de komende weken te zien zijn en geef uw waarnemingen door via Waarneming of Telmee.

BruinZandoogje Koevinkje OranjeZandoogje zandoogjes