bosrandspinner Eriogaster catax
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Van deze soort is slechts één waarneming bekend uit 1853 in Gelderland.
Rode lijst
verdwenen
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Oktober in één generatie.
Levenscyclus
Rups: juni-juli.
Ebert: De rups leeft in nesten op sleedoorn en wordt daardoor snel met lanestris verwisseld. Onderscheid: donkerder beharing en veel zwakkere geeltekening.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Duitse naam
Hecken-Wollafter
Franse naam
la Laineuse du prunellier , le Bombyx evérie
Synoniemen
Bombyx catax
Meer
Toelichting Nederlandse naam
bosrandspinner
De rupsen van de Spinner-familie spinnen een meer of minder stevige cocon om in te gaan verpoppen.
Ebert toont in zijn Baden-Wüttemburg-reeks een foto van een mooie open bosrand als habitat van deze bosrandspinner.
Toelichting wetenschappelijke naam
Eriogaster: erion is wol en gaster is de buik. Dit slaat op de wollige anale pluim.
Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: ♂ 15-17 mm, ♀ 17-19 mm. Het mannetje van deze spinner heeft een brede okergele voorvleugel met een opvallende, scherp afgetekende, witte middenvlek. Een vage, soms afwezige binnenste dwarslijn en een duidelijke buitenste dwarslijn begrenzen een iets meer bruinachtig getint middenveld. De okergele kleur zet zich nog voort als een smalle zone aan de buitenzijde van de buitenste dwarslijn, de rest van het zoomveld van de voorvleugel heeft, net als de gehele achtervleugel, een bruinachtig grijze kleur met een paarse tint. Het vleugelpatroon van het iets grotere vrouwtje komt hier grotendeels mee overeen. Alleen is hier sprake van een grotendeels roestbruine voorvleugel waarop slechts een geelachtige buitenste dwarslijn zichtbaar is.
Kenmerken rups
Ter Haar: Rups geelbruin met fluweelzwarte insnijdingen, blauwachtig zwarte rugvlekken en blauwe zijden met gele streepjes en vlekken.
Gelijkende soorten vlinder
De wolspinner (E. lanestris) heeft naast een witte middenvlek, die meer driehoekig is, ook een opvallende witte vlek in het wortelveld. De kleine hageheld (Lasiocampa trifolii) is aanzienlijk groter en heeft een veel
kleinere witte middenvlek.
Bescherming
Habitatrichtlijn
De bosrandspinner is wettelijk beschermd volgens de Habitatrichtlijn.Verpreiding
Zeldzaamheid
Van deze soort is slechts één waarneming bekend uit 1853 in Gelderland.
België
Zeer zeldzaam. Komt zeer lokaal voor in Namen.
Mondiaal
Van het noorden van het Iberisch schiereiland via West-, Midden- en Zuid-Europa naar het oosten tot Rusland. Naar het noorden tot Noord-Duitsland. In het zuiden via Italië en de Balkan tot West-Azië. Deze soort is in grote gebieden Midden-Europa uitgestorven of wordt met uitsterven bedreigd; het areaal is sterk verbrokkeld.
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting
