nekspindertje Cyclophora annularia

Ga direct naar:

Basis
Herkenning
Levenswijze
Verspreiding & Trends
Habitat & Planten
Benaming

Familie

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Een soort waarvan de meeste waarnemingen uit Zuid-Limburg komen. In 2015 is er ook weer 1 in Gelderland waargenomen. Werd vroeger ook waargenomen in Noord-Brabant. RL: ernstig bedreigd.

Rode lijst

ernstig bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Eind april-september in twee generaties; de weinige Nederlandse waarnemingen zijn gedaan in mei en in augustus. De vlinders vliegen vanaf de schemering. Zowel de mannetjes als de vrouwtjes komen in kleine aantallen op licht en kunnen overdag van de waardplant of uit de omringende vegetatie worden opgejaagd.

Levenscyclus

Rups: juli en september. De soort overwintert als gordelpop aan een blad of tussen het mos.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Mocha

Duitse naam

Ahorn-Gürtelpuppenspanner

Franse naam

la Phalène mariée , l'Éphyre omicron

Synoniemen

Cyclophora annulata, Cosymbia annulata, Ephyra annulata, Zonosoma annulata

Meer

Toelichting Nederlandse naam

In zijn boek 'Onze vlinders' vermeldt Ter Haar reeds deze opmerkelijke Nederlandse naam (begin vorige eeuw). De achtergrond van deze naam blijft onduidelijk.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Cyclophora: kuklos is een ring en phoreo is dragen. De discale vlekken op de voorvleugels van een aantal soorten.
annularia: annulus is een kleine ring; heeft betrekking op de discale merktekens op voor- en achtervleugel.

Auteursnaam en jaartal

(Fabricius, 1775)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 11-14 mm. Een goed herkenbare roomkleurige spanner met zowel op de voor- als de achtervleugel een ringvormige vlek en een uniek en verfijnd patroon van gevarieerde zwarte dwarslijnen: een geschulpte binnenste en getande buitenste dwarslijn, de laatste aan de binnenzijde vergezeld door een donkere schaduw, en een onderbroken franjelijn. De tekening kan enigszins variëren in intensiteit. Soms ontbreken de ringvormige vlekken.

Kenmerken rups

Tot 23 mm; lichaam donker fluweelachtig groen, met lichtere geelachtig groene insnijdingen tussen de segmenten; over de rug een gele middenstreep met aan weerszijden een gele golflijn; kop bruin met lichtere tekening. Er is ook een lichtbruine vorm.

Verpreiding

Zeldzaamheid

België

Zeer zeldzaam in Vlaanderen. Slechts een beperkt aantal losse waarnemingen (zwervers) in alle provincies. In Wallonië wijdverbreid ten zuiden van Samber en Maas; vrij algemeen in de Viroinvallei en de Gaume.

De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van Spanje via West- en Midden-Europa tot Zuid-Rusland, in het zuiden: Italië, de Balkan en Klein-Azië, in het noorden tot Denemarken en de Baltische landen. Uit Zweden en Finland slechts enkelingen uit de zuidelijke delen.

Trends

Trend op lange en korte termijn

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.