Nieuwsbericht
Vlinders lijden nog steeds onder droogte
zondag 26 juli 2020
Van 4 t/m 26 juli 2020 organiseerde De Vlinderstichting voor de 12e keer de tuinvlindertelling. Dankzij deze telling weet De Vlinderstichting welke vlinders er in de zomer in tuinen rondvliegen. Met die informatie kunnen we vlinders beter helpen en beschermen.
Alle waarnemingen werden gemeld via www.vlindermee.nl. De nummer 1 was al heel erg snel duidelijk: de atalanta. Deze relatief grote, oranje met zwarte vlinder was behoorlijk talrijk in 2020. Hij werd in 83% van de tuinen waargenomen. De dagpauwoog eindigde op nummer 2, het klein koolwitje werd derde.
Totalen
- 14.000 tellingen gedaan
- 4500 tuinen geteld (meerdere tellingen per tuin mogelijk)
- Meer dan 117.000 vlinders geteld
Aantallen per tuin
- Gemiddeld aantal vlinders per telling: 7,9
- Gemiddeld aantal soorten per telling: 3,5
Veel vlinders in het noorden
Opvallend: in de noordelijke provincies werden veel meer vlinders geteld. Van alle atalanta’s die geteld werden, werd maarliefst 79% boven de rivieren waargenomen. En voor de dagpauwoog was dat effect nog sterker: 84% van het totaal werd in Noord- en midden-Nederland gezien.
“Vlinders hebben nog steeds last van de droogte van de afgelopen jaren”, vertelt een woordvoerder. In de noordelijke provincies is het een beetje koeler en viel net iets meer regen. En ondanks dat deze zomer niet zo heet is, merken we nog steeds het effect van de afgelopen twee jaar.”
Toch zijn er ook vlinders die onder de rivieren in de meerderheid waren. De koninginnepage bijvoorbeeld, werd net als in eerdere jaren met name in de zuidelijke provincies gezien. En ook het scheefbloemwitje, een nieuwkomer in Nederland, was in het zuiden talrijker dan in het noorden.
Tuinvlindertelling 2020 - de top 10
Top 10 op basis van aantallen vlinders
- atalanta
- dagpauwoog
- klein koolwitje
- groot koolwitje
- citroenvlinder
- boomblauwtje
- klein geaderd witje
- bruin zandoogje
- bont zandoogje
- gehakkelde aurelia
Top 10 op basis van aantal tuinen
- atalanta (waargenomen in 83% van alle tuinen)
- dagpauwoog (71%)
- klein koolwitje (66%)
- groot koolwitje (53%)
- citroenvlinder (44%)
- boomblauwtje (39%)
- gehakkelde aurelia (31%)
- klein geaderd itje 25%)
- bont zandoogje (24%)
- kleine vos (18%)
Waar is de kleine vos gebleven?
Grote afwezige was de kleine vos. Tot 2017 eindigde deze oranje vlinder zelfs 4 keer op de eerste plaats. Dit jaar haalt hij niet eens de top 10, en komt op een 11e plaats met slechts 2.600 getelde exemplaren. “We kunnen het nog iets relativeren door te kijken naar het aantal tuinen waar hij werd gezien, dan eindigt hij nog op nummer 10. Hij is dus nog wel op veel plekken aanwezig, maar de aantallen zijn ongekend laag.”
Wat er aan hand is met de kleine vos blijft vooralsnog onduidelijk. “We zien hem de laatste jaren steeds verder wegzakken. Waarschijnlijk heeft het iets te maken met de overlevingskans van de rupsen, die last hebben van het verdrogen van de voedselplanten. Maar helemaal zeker weten doen we dat niet.”
Is 2020 een goed vlinderjaar?
Dit jaar werden er meer vlinders geteld in 2018 en 2019. Veel deelnemers hoopten dan ook op een goed vlinderjaar. “In vergelijking met de twee voorgaande jaren klopt dat ook”, zegt De Vlinderstichting. “Maar als we wat langer teruggaan en vergelijken met de periode 2009-2017, zien we helaas een daling. Vlinders gaan langzaam maar zeker achteruit. De lichte opleving van dit jaar is dan ook geen reden tot optimisme.” De Vlinderstichting roept iedereen dan ook op om ook in de tuin iets te doen voor vlinders. Plant nectarplanten voor vlinders en voedselplanten voor rupsen. Daarmee helpen we de tuinvlinders.
Ook opvallend in 2020
Bijna geen distelvlinders
Distelvlinders trekken elk jaar vanuit Zuid-Europa en Afrika naar Noord-Europa. De aantallen zijn jaarlijks heel wisselend. Dat heeft te maken met de wind, maar ook met de regenval in de gebieden waar ze overwinteren. Zo ongeveer eens in de 5 tot 10 jaar valt alles samen en zijn de omstandigheden precies goed. En dan wemelt het van de distelvlinders! Dat gebeurde in 2019. En in 2009. Ook 2003 en 1996 waren goede 'distelvlinderjaren'. We zullen er nu dus weer even op moeten wachten....
Runner up: dagpauwoog
De dagpauwoog eindigde landelijk gezien op nummer 2, maar was in verschillende provincies de winnaar. In Drenthe, Flevoland en Groningen kwam deze opvallende vlinders als beste uit de bus. Ook ten opzichte van 2019 deed deze vlinder het goed: vorig jaar werd hij nog slechts in 51% van de tuinen waargenomen, dit jaar in 71%. Waarschijnlijk komt dat door de temperatuur. Vorig jaar was het erg heet en dan houden dagpauwogen zich schuil.
Wat kan jij doen?
Vlinders hebben het zwaar in Nederland. Zorg ervoor dat ze in jouw omgeving een plekje hebben om te leven. Alle beetjes helpen en iedereen kan meedoen.
- Bestel de beste vlinderplanten bij Vivara.
- Denk dan ook aan een aantal rupsenplanten, want zonder rupsen geen vlinders.
- Gebruik nooit gif in je tuin. Dat doodt alle insecten en verstoort de natuurlijke balans.
- Zorg voor een veilige plek in de winter. Ruim dus niet alles op, maar geef rupsen en poppen een plek om te schuilen.
- Steun De Vlinderstichting. Zo help je ons helpen!
Atalanta Citroenvlinder Dagpauwoog KleineVos KleinKoolwitje Kolibrievlinder tellen tuinen Tuinvlindertelling
Tussenstand tuinvlindertelling
17-jul-2021