Nieuwsbericht
Toptijd voor kleine wintervlinder
maandag 6 december 2021
De kleine wintervlinder vliegt in de grootste aantallen van half november tot half december. Dus als je ze wilt zien is nu het moment. Op sommige plekken kan je grote aantallen van soms duizenden vlinders zien.
Op de Grebbeberg in Rhenen werden de afgelopen weken duizenden kleine wintervlinders geteld. Op heel veel van de bomen zaten de mannetjes te wachten op vrouwtjes. Je ziet ze dan gemakkelijk zitten met hun lichte vleugels op de boomstammen. Vrouwtjes van de kleine wintervlinder zijn onopvallender. Ze hebben geen vleugels, maar alleen stompjes. Ze kunnen dus niet vliegen. Dat hoeft ook niet: ze kruipen tegen een boomstam op. Dat doen ze in de hoop een mannetje tegen te komen waarmee ze kunnen paren. Meestal lukt dat, de mannetjes vinden de dames namelijk op geur.
Grote aantallen
Eerder deze week was er al een melding van veel kleine wintervlinders uit de duinen van Noord-Holland. Ook in de duinbossen komt deze nachtvlinder die in grote aantallen voor. Overal op de hogere zandgronden en in de duinen is de kleine wintervlinder zeer algemeen, maar ook op klei- en veengronden kun je ze vinden. Hier zijn de aantallen wel veel kleiner dan op het zand. De aantallen kleine wintervlinders fluctueren nogal van jaar tot jaar.
Waar kan je wintervlinders vinden?
Om ze te zien te krijgen moet je vanaf een uurtje na zonsondergang, dus dat is nu vanaf half zes, met een zaklamp bomen afzoeken. De mannetjes houden hun vleugels gesloten, zodat ze als een soort van vlaggetjes te zien zijn. Die mannetjes wachten daar op de vrouwtjes. Na de paring kruipen de vleugelloze vrouwtjes omhoog langs de boom. Boven in de boom leggen ze eitjes. Pas in het voorjaar, als er vers blad aan de bomen zit, komen de rupsen uit. Zij eten zich vol en vliegen volgende winter weer rond als vlinder.
Rupsen in de wind
Zomereik is favoriet bij de kleine wintervlinder. De grote aantallen van meer dan 100 mannetjes op de Grebbeberg hadden allemaal betrekking op eiken. Ook op beuk en berk werden wel vlinders gezien, maar daar gaat het vrijwel altijd om veel lagere aantallen. De rupsen leven van het jonge blad van allerlei loofbomen, maar mannetjes zaten ook op den, spar en taxus. Wellicht dat de vrouwtjes ook hier eitjes leggen, want de rupsjes laten zich door de wind verspreiden en komen dan alsnog op loofbomen terecht.
Insectensterfte?
Ondanks het feit dat veel kleine wintervlinders te zien zijn, betekent het niet dat het goed gaat met onze insecten. Een aantal decennia geleden waren grote aantallen wintervlinders heel normaal; tegenwoordig gebeurt het slechts bij uitzondering. De Vlinderstichting werkt daarom hard aan het beschermen van vlinders!
KleineWintervlinder nachtactief Nachtvlinders waarneming winter Zomereik
Vlinders zonder vleugels
22-nov-2018
Zeer zeldzame gevlamde grasuil gezien in Zeeland
29-jul-2021
Nachtvlinders in de winter
14-nov-2019