Nieuwsbericht

Hyena? 

Vlinders zijn de meest onschuldige dieren die er zijn. Vliegen van bloem naar bloem zonder ook maar iemand lastig te vallen. Rupsen zijn iets minder geliefd, maar ook deze schepsels doen geen vlieg kwaad, toch? Hoe kan het dan dat er een vlinder is met de bloeddorstige naam ‘hyena’?

Kanibaal 

Je wilt het misschien niet geloven, maar de rups van deze nachtvlinder is geen vegetariër. Het wordt zelfs nog erger, hij is kannibaal! Zelfs wanneer voldoende voedsel aanwezig is, vergrijpt de rups zich aan andere rupsen waaronder van eigen soort. De bloeddorstige rups is te vinden op verschillende loofbomen waaronder berk, iep en eik.

‘Aanvalt en opvreet’

Al in de achttiende eeuw was de vreemde gewoonte van de vraatzuchtige rups bekend. In 1762 bericht entomoloog Jan-Christiaan Sepp over de reden van de ongewone naam van de vlinder:

‘Dat door vele viervoetige Dieren en Visschen, de eene door de andere word opgevreeten, is genoeg bekend, maar dat de eene Rups dit de andere doet, is zekerlyk zeer weinig bekend … eene Rups, die eene andere foort van Rups ontmoetende, dezelve aanvalt en opvreet.’

Moordrups

Verrast was Sepp ongetwijfeld door de eigenaardige gewoonte van de ‘moordrups’. Een bijpassende naam diende dus verzonnen te worden.

‘Uit het bovengenoemde, zal ieder gemaklyk den naamsoofprong van dit Infect, afleiden, waarom ik, dezelve Hijena noeme, te weeten : naar het verflindende viervoetige Dier, by deezen naam in Afrika bekend.’

Sepp koppelde dus het Afrikaanse roofdier aan de rups, en gelijk zijn we bij de oorsprong van de naam.

Wil jij vol trots tijdens een verjaardag of aan de bar van je stamkroeg kunnen vertellen dat je een wilde hyena in Nederland hebt gezien? Dat kan zonder veel geluk. De kans dat je de nachtvlinder tegenkomt is namelijk vrij groot in de periode half juni tot eind september. De vlinder komt af op licht en smeer.

Literatuur

• Jan-Christiaan Sepp, Beschouwing Der Wonderen Gods In De Minstgeachte Schepzelen Of Nederlandsche Insecten, Naar Hunne Aanmerkelyke Huishouding, Verwonderlyke Gedaantwisseling En Andere Wetenswaardige Byzonderheden, Volgens Eigen Ondervinding Beschreeven, Naar't Leven Naauwkeurig Getekend, In't Koper Gebracht En Gekleurd, deel 3 (Amsterdam, 1786). deze is online te raadplegen via deze link. 

Beelden

• De plaat van Jan-Christiaan Sepp komt uit de collectie van de Königliche Gartenbibliothek, Herrenhausen, Hannover in der HAAB Weimar. Deze is online geraadpleegd via deze link.