Nieuwsbericht

Het pimpernelblauwtje is voor haar voortbestaan indirect afhankelijk van springstaartjes. Dit zijn kleine diertjes van een paar millimeter groot, die in de bodemlaag leven. Ze zijn de belangrijkste voedselbron van de moerassteekmier (knoopmier), zonder wie de vlinder haar levenscyclus niet kan volbrengen. Geen springstaartjes, geen pimpernelblauwtjes.

De levenscyclus van het pimpernelblauwtje is behoorlijk ingewikkeld:

1. Het pimpernelblauwtje zet haar eitjes af op haar waardplant de grote pimpernel.
2. Nadat de rupsen eind juni tot begin juli uit de eitjes zijn gekropen eten ze een gang rond de basis van de bloeiwijze. Ze bekleden deze helemaal met spinsel, zodat de bloem niet uit elkaar valt. Van hieruit voeden ze zich met de bloemhoofdjes.
3. Na een aantal weken laten de volgegeten rupsen zich op de grond vallen. Hier wachten ze de komst van een bepaalde soort knoopmier af, die hen meeneemt naar zijn mierennest. Daar overwinteren ze en verpoppen de larven zich ook. In ruil voor een zoete stof die de rups afscheidt, wordt hij door de mieren goed verzorgd.
4. Als de vlinder uiteindelijk uit de pop kruipt, moet hij snel weg zien weg te komen. Want de mieren zullen de vlinder als indringer zien en in de aanval overgaan. Daarom kruipen de vlinders vroeg in de ochtend uit hun pop, als de mieren nog rusten.

Springstaarten zijn de belangrijkste voedselbron voor de mieren. Omdat de mieren niet kunnen overleven zonder springstaarten, zijn dus ook de pimpernelblauwtjes indirect van hen afhankelijk.

Vara's Vroege Vogels interviewde Irma Wynhoff, projectleider bij De Vlinderstichting, over het onderzoek.
Beluister de reportage.

Onderzoek

Het is nog niet bekend hoe springstaarten grote oppervlakten kale grond bezetten. Komen ze vanuit de rand het perceel binnen schuiven? Kunnen ze ook het midden bereiken? Hoeveel begroeiing moet aanwezig zijn om vestiging mogelijk te maken? Verloopt de natuurlijke kolonisatie snel of moet eractie ondernomen worden om dit proces te versnellen?

De Vlinderstichting doet met een groot aantal andere partijen onderzoek in de Moerputten bij Den Bosch, de enige plek waar het zeldzame pimpernelblauwtje voorkomt.