Nieuwsbericht

De atalanta was het schoolvoorbeeld van een trekvlinder. Maar dat was vroeger.

In het najaar vlogen ze naar zuidelijker streken om zich voort te planten waarna ze stierven. In het voorjaar vlogen de nakomelingen weer naar ons land of nog verder naar het noorden. In de winter waren ze hier niet.

De laatste jaren, waarschijnlijk onder invloed van klimaatverandering, zien we steeds vaker dat atalanta’s niet weg trekken, maar hier blijven. Ook de afgelopen winter was dat het geval. Nu, half februari, zijn er al ruim 100 meldingen van atalanta’s doorgegeven aan waarneming en telmee. Op zonnige dagen als de temperatuur niet te laag is zijn ze actief en vliegen ze rond. Ook de komende weken zullen er nog heel wat worden gezien, maar we weten niet hoeveel er zijn gebleven en hoeveel toch gewoon, zoals het hoort, vorig najaar zijn weggetrokken.

De atalanta’s die hier blijven nemen wel een risico, want ze gaan niet in winterslaap. Ze gaan ‘gewoon’ in rust als het te koud is en worden actief als het zonnig is en warm genoeg. Dat betekent dat ze wel energie verbruiken en ze moeten dus af en toe bij kunnen tanken. Er bloeit niet veel in de winter, dus dat is wel een probleem. Tijdens de afgelopen eindejaars plantenjacht van FLORON bleek wel dat er ook rond de jaarwisseling nog flink wat wilde plantensoorten bloeien, maar of dat voldoende is en of ze met lage temperaturen wel nectar leveren is nog onduidelijk.

Overwinterende atalanta heeft ook brandstof nodig en Verbena, waar hij ook op drinkt, bloeit dan natuurlijk niet. Een ander risico is dat ze bevriezen. Het zijn stevige vlinders en ze kunnen best wat hebben, maar echte strenge vorst zullen ze niet overleven. De vlinders die wat beschut zitten kunnen misschien een flinke nachtvorst van 7 of 8 graden wel kunnen overleven, maar waarschijnlijk is een vorstperiode van een week of wat met temperaturen van min 15 of min 20 graden dodelijk. De vlinderoverwinteraars hier als dagpauwoog en kleine vos kunnen zo’n lage temperatuur wel aan, want zij gaan in winterslaap. Ze zetten hun metabolisme in ruststand, halen vocht uit hun lichaam en maken antivries aan, vergalijkbaar met wat wij in de auto gebruiken. Daarmee zijn ze bestand tegen die lage temperaturen. Deze winter lijkt voor de atalanta prima te zijn geweest, want echt zware vorst is achterwege gebleven en ook niet meer te verwachten. We zijn dan ook benieuwd hoeveel atalanta’s zullen worden gezien tot zo ongeveer begin april. Dat zijn vrijwel zeker overwinteraars en vanaf dan komen er ook weer trekkers vanuit het zuiden deze kant op.