maandag 25 december 2017
Nu 2017 bijna ten einde is, zetten we de opvallende waarnemingen van dit jaar op een rij. Er waren positieve berichten over dagvlinders die een goed jaar hadden, maar ook sombere berichten over vlinders die het nog steeds slecht doen en sterk achteruit gaan. Klimaatverandering speelt in beide gevallen een belangrijke rol.
Het is code rood voor het gentiaanblauwtje. In 2004 werd ervoor gewaarschuwd dat hij zonder wijziging van de trend in 2020 zou verdwijnen (Tijdschrift Vlinders, 2004). De achteruitgang lijkt iets te zijn afgenomen, maar blijft wel alarmerend.
Verdroging en verzuring hebben de kwaliteit van de leefgebieden sterk verminderd. Daarnaast heeft het grootschalige beheer tussen 1980 en 2000 tot verdere achteruitgang geleid. Met het toegenoemen risico op langdurige droogte door klimaatopwarming, worden sommige natuurgebieden nat gehouden. Helaas gaat dat vaak in een veel te hoog tempo voor het gentiaanblauwtje. Tenslotte wordt herstel verder bemoeilijkt door steeds frequentere neerslagextremen door klimaatverandering, met ofwel droogte ofwel wateroverlast tot gevolg.
Al met al laat het gentiaanblauwtje maar al te goed zien wat er allemaal mis is met onze natuur. Laten we zorgen dat de soort zich weer kan herstellen en tot ver na 2020 in ons land blijft rondvliegen.
Lees het artikel 'code rood voor het gentiaanblauwtje' in ons kwartaalblad Vlinders
Ook met de argusvlinder gaat het niet goed. Deze vlinder was tot een jaar of twintig geleden helemaal niet zeldzaam en staat momenteel zelfs nog niet op de Rode Lijst, die dateert van 2006.
De achteruitgang is de laatste jaren echter dramatisch en bedraagt meer dan 90%. Ook in 2017 zijn er tijdens het speciale argusvlindertelweekend weer minder exemplaren geteld.
Deze sterke afname was voor De Vlinderstichting reden om een soortbeschermingsplan argusvlinder op te stellen. De komende tijd werkt De Vlinderstichting concreet aan maatregelen in Zeeland, Friesland en Noord-Holland.
Het scheefbloemwitje breidt zich juist uit. Dit witje is nog maar sinds een paar jaar in ons land en werd met name in Zuidelijk Limburg gezien. In het voorjaar van 2017 waren er ook meldingen uit de omgeving van Enschede; in de zomer werden scheefbloemwitjes onder andere gezien in Nijmegen en Wageningen. Het lijkt erop dat deze vlinder binnen een jaar of tien in het hele land voorkomt, want de uitbreiding gaat met vele tientallen kilometers per jaar.
Een andere opvallende soort in 2017 was het landkaartje. Zowel in de voorjaarsgeneratie in april en mei als in de zomergeneratie eind juni en begin augustus vlogen zij heel talrijk. De soort werd ook van heel veel nieuwe plekken gemeld, onder andere vaak uit tuinen.
Onder invloed van de klimaatverandering heeft het landkaartje tegenwoordig ook een (partiële) derde generatie, maar die kwam dit jaar niet echt uit de verf. In september ging de temperatuur flink omlaag en was er veel bewolking en regen: omstandigheden waar landkaartjes niet zo van houden. Landkaartjes overwinteren als pop: we zijn benieuwd hoe de voorjaarsgeneratie in 2018 zal vliegen.
Wilt u bijdragen aan vlinderbescherming? Steun dan het werk van De Vlinderstichting. Wordt u voor 31 december 2017 donateur? Dan ontvangt u, naast het welkomstpakket, het boekje 'Dagvlinders in Beeld' helemaal gratis!
Help mee om vlinders te beschermen
Dankzij uw bijdrage kunnen wij zorgen dat bedreigde vlinders niet uitsterven!
2017 Argusvlinder Gentiaanblauwtje Jaaroverzicht klimaat Landkaartje MeetnetVlinders Scheefbloemwitje
Eindelijk zijn er weer vlinders!
3-jul-2024
Hoe was het jaar 2022 voor de dagvlinders?
5-jan-2023
Zorgt de droogte voor lege herfstasters?
12-aug-2022