Nieuwsbericht

Week van de sleedoornpage

maandag 2 januari 2023

Midden in de winter is er niet veel te beleven op dagvlindergebied. Sommige vlinders zitten weggekropen en de meeste soorten zijn ei, rups of pop en ook die zijn, logischerwijs, verscholen en niet actief. Toch is er een vlinder die je juist nu moet gaan zoeken en dat is de sleedoornpage. De vlinder zelf is er niet, maar de eitjes zijn wel te vinden. Daarom is het nu de week van de sleedoornpage.

In de winter op pad

Al jarenlang gaan vlinderliefhebbers in de winter op pad om eitjes van sleedoornpage te vinden. Dat doen ze door de belangrijkste waardplant sleedoorn goed af te zoeken. De eitjes zijn niet groot, zo’n anderhalve millimeter, maar ze zijn door hun kleur, vorm en de plek waar ze worden afgezet wel te vinden. Het is een wit, iets afgeplat bolletje met wat reliëf en meestal zitten ze in de oksel van een takje of van een doorn. De sleedoornpage zelf vliegt in augustus en september en dan worden door de vrouwtjes de eitjes op de struik afgezet. Deze eitjes blijven daar de hele winter zitten en de rupsjes komen pas uit als, na de witte bloei in het vroege voorjaar, in april het jonge groene blad van sleedoorn tevoorschijn komt. Ze eten een aantal maanden van dat blad en verpoppen eind juni - begin juli in de strooisellaag onder de struik.

Sleedoorn is niet zeldzaam

Sleedoorn staat overal in Nederland, maar de sleedoornpage is een zeldzame soort die maar weinig voorkomt. Hij is vooral gebonden aan overgangssituaties tussen zand en klei of veen. Zo is hij aanwezig aan de noord- en zuidkant van Utrechtse heuvelrug en het Veluwemassief, in de overgang van Veluwe naar de IJssel en ook in het Noorden aan de rand van de zandgebieden. Waarom hij het daar wel en elders niet goed doet is nog een raadsel. Ook wordt er incidenteel een waarneming ver buiten het normale verspreidingsgebied gedaan, maar dit zijn of zwervers of dieren die zijn meegekomen met bijvoorbeeld plantmateriaal. Opvallend is dat de verspreiding van de sleedoornpage al veertig jaar min of meer hetzelfde is. Er worden af en toe wel nieuwe vliegplaatsen gevonden, maar bijna altijd in gebieden waar de soort al bekend is.

De verspreiding van de sleedoornpage de afgelopen veertig jaar. De vlinder komt vooral op overgang van veen en klei naar zandgronden De verspreiding van de sleedoornpage de afgelopen veertig jaar. De vlinder komt vooral op overgang van veen en klei naar zandgronden

Beheerplan sleedoornpage

De sleedoornpage is een bedreigde soort, die relatief vaak in het stedelijk gebied voorkomt. Zwolle is een van de gemeenten waar de sleedoornpage op veel plekken aanwezig is. De gemeente heeft, samen met uitvoeringsorganisatie ROVA, de vrijwilligers van de insectenwerkgroep Zwolle en ondersteund door De Vlinderstichting een beheerplan gemaakt om de soort een veilige toekomst te geven in Zwolle. In het stedelijk gebied, ook in Zwolle, wordt de sleedoorn regelmatig gesnoeid en daardoor hebben ze meer geschikte jonge takken voor de sleedoornpage. Maar dat is tegelijkertijd een bedreiging, want bij het snoeien, dat bijna altijd in de winter gebeurt, worden ook eitjes verwijderd.

Gefaseerd werken

Dit dilemma kan alleen worden opgelost door gefaseerd te werken. Dus wel snoeien, want dat verbetert het leefgebied voor de sleedoornpage, maar altijd in delen. Als je een derde van de sleedoorn op een bepaalde plek snoeit en twee en vier jaar later een ander derde deel heb je ‘the best of both worlds’. Nog veel mooier is het als er vlinderliefhebbers zijn die, voordat er gesnoeid gaat worden, de struiken onderzoeken op de aanwezigheid van eitjes. Ze kunnen dan aangeven op welke delen de minste eitjes zitten en waar dus de minste schade optreedt voor de sleedoornpage.

Iedere week staat een plant of dier centraal in ‘De week van de…’. Het is een initiatief van SoortenNL, hét kennisnetwerk voor wilde planten en dieren van Nederland. Een netwerk van organisaties die toegepast onderzoek doen en natuurgegevens verzamelen met hulp van duizenden vrijwilligers voor de bescherming van soorten en hun leefgebieden. Met die gegevens ontwikkelen we kennis over de staat van de natuur en verbeteren we beheer, beleid en betrokkenheid.

Insectenwerkgroep Zwolle

De enthousiaste leden van de insectenwerkgroep Zwolle houden jaarlijks bij hoe het met de sleedoornpage in Zwolle gaat. Ook dit jaar zijn ze al bezig om de bekende plekken zorgvuldig af te zoeken op eitjes en als het goed is zullen ze meer eitjes vinden en meer vlinders zien dan in het verleden, want hopelijk werken de maatregelen in het beheerplan.

De Vlinderstichting veertig jaar: vlinderslinger door Nederland

In 2023 viert De Vlinderstichting haar veertigste verjaardag en dat wordt gevierd door een vlinderslinger die we door Nederland gaan maken. Iedere maand staat een provincie centraal en zo reizen we het hele land door. In januari is het de beurt aan Overijssel en aan de sleedoornpage. Op 22 januari zijn medewerkers van De Vlinderstichting en de insectenwerkgroep Zwolle aanwezig om u meer te vertellen over deze prachtige en boeiende vlinder. Ook gaan we met u op pad om samen op zoek te gaan naar eitjes. Komt u ook?