Nieuwsbericht

Week van het bruin zandoogje

maandag 10 juni 2024

Als je mensen vraagt welke dagvlinder het meest wordt geteld in het meetnet vlinders, dan komen ze vaak met een koolwitje of met dagpauwoog of atalanta. Maar het bruin zandoogje is jaar in jaar uit de meest getelde. Dat is best vreemd, want lang niet overal vliegen bruin zandoogjes. Maar als ze ergens zijn, kan het om tientallen of honderden gaan. Het is de week van het bruin zandoogje.

Een vrouwtje bruin zandoogje is groter dan het mannetje en heeft meer kleurvariatie op de vleugel. Een vrouwtje bruin zandoogje is groter dan het mannetje en heeft meer kleurvariatie op de vleugel.

Het bruin zandoogje is een echte zomervlinder. Afgelopen weken zijn de eerste vlinders uit hun pop gekomen en nu zijn ze volop te zien. De aantallen zullen nog fors toenemen en in begin juli is deze vlinder het meest aanwezig. De allerlaatste kun je in september of zelfs oktober nog te zien krijgen. Het is een echte graslandvlinder. De rupsen leven van allerlei grassen en de vlinders zelf drinken nectar uit graslandplanten zoals knoopkruid, margriet, klavers en distels.

Voorkomen

De soort komt in het hele land voor, maar heeft wel bloemrijke graslanden nodig. In egaalgroene weiden zul je dit zandoogje niet tegenkomen. Het bruin zandoogje heeft één generatie per jaar. Een individu van het bruin zandoogje leeft maar een dag of vijf, maar gedurende de komende weken komen er steeds nieuwe exemplaren uit hun pop. De eitjes worden vrij slordig afgezet, soms laten de vrouwtjes ze gewoon tussen het gras vallen.

De waarnemingen van het bruin zandoogje in 2023 (kaartje: NDFF). De waarnemingen van het bruin zandoogje in 2023 (kaartje: NDFF).

Bestand tegen maaien

Een mannetje bruin zandoogje. Een mannetje bruin zandoogje.

Bruin zandoogjes gebruiken graag een weiland dat pas gemaaid is. De soort kan dan ook prima tegen maaien. In zo’n gemaaid grasland worden de eitjes afgezet en de rupsen eten dan van het vers tevoorschijn komende gras. In sommige bloemrijke graslanden vliegen duizenden bruin zandoogjes. In de Regulieren, een natuurreservaat in de Betuwe, beschreef de maaier op de tractor het als "helemaal dwarrelende weilanden." Hij had het over de bruin zandoogjes die massaal voor zijn maaimachine vlogen. Ook in de duinen is de soort veel aanwezig.

De meest waargenomen vlinder

In het landelijke vlindermeetnet is het bruin zandoogje jaarlijks de meest waargenomen vlinder. Hoewel hij lang niet overal voorkomt, heeft hij deze eerste plaats vooral te danken aan het feit dat er honderden tot duizenden bij elkaar kunnen worden gezien. De koolwitjes zijn veel wijder verbreid, maar die kom je zelden in grote aantallen bij elkaar tegen.