Nieuwsbericht
Waar blijven de witpuntoeverlibellen?
dinsdag 15 augustus 2023
Er komen in Nederland drie soorten oeverlibellen voor: de heel algemene gewone oeverlibel en de zeldzame beek- en zuidelijke oeverlibel. De witpuntoeverlibel is niet uit Nederland bekend, maar wordt al wel een tijdje verwacht. Is deze soort er echt nog niet of wordt hij over het hoofd gezien?
Er is de afgelopen jaren een flink aantal libellensoorten in Nederland verschenen: gaffelwaterjuffer, zuidelijke glazenmaker, zuidelijke heidelibel en vuurlibel om er maar een paar te noemen. Maar witpuntoeverlibel nog niet. Er is in 2016 al een mannetje gezien in het Hageven in België, één kilometer ten zuiden van de Nederlandse grens, maar we wachten nog steeds op de eerste aan deze kant. Witpuntoeverlibellen komen voor in een groot deel van Europa: in West- en Midden-Europa in een band over Frankrijk (behalve het noordwesten) via het zuiden van Duitsland en noorden van Italië naar het oosten. In oostelijk Europa komt hij voor van Litouwen in het noorden tot Griekenland in het zuiden, verder naar het oosten loopt de verspreiding door tot Japan. In België is de eerste witpuntoeverlibel gezien in 2016, in de Famenne, en in datzelfde jaar ook in het Hageven. Hij heeft in ieder geval bij Étalle tot 2022 een populatie gehad, maar het is onduidelijk of deze er nog is. Na 2016 zijn er geen waarnemingen in Vlaanderen meer gedaan.
Continentale soort
De verspreiding van de witpuntoeverlibel in Europa is anders dan van de warmteminnende soorten die zich in Nederland gevestigd hebben. Het is een meer continentale soort. In Oost-Europa komt hij noordelijk voor, zoals in vrijwel heel Polen, maar hij ontbreekt in het grootste deel van Duitsland en in het noordwesten van Frankrijk. Dat zijn gebieden met wat mildere winters en minder hete zomers dan verder naar het oosten. De milde winters lijken het probleem niet, ook in Zuid-Frankrijk en het laagland op de Balkan zijn de winters mild en daar komt hij wel voor.
Goed opletten
De crux zijn waarschijnlijk de hete zomers. Aangezien die zomers hier ook steeds warmer worden, wordt de kans dat er een witpuntoeverlibel in Nederland opduikt alleen maar groter. Opletten geblazen dus. De plekken waar je deze soort kunt verwachten, zijn ondiepe zonnige plassen met veel waterplanten. Dit is geen bijzondere habitat en stadsvijvers kunnen bijvoorbeeld al geschikt zijn. Hij kan dus op allerlei plekken opduiken. Op geschikte plekken vliegen vaak ook veel gewone oeverlibellen. Hoe herken je dan zo snel een witpuntoeverlibel? De vrouwtjes en jonge mannetjes zijn opvallend: doordat ze witte delen op het borststuk en langs de zijkant van het achterlijf hebben, maken ze een veel contrastrijkere indruk dan de geel met zwarte gewone oeverlibel. De witte aanhangsels vallen daarbij ook erg op.
Dubbel controleren
Uitgekleurde mannetjes zijn wat lastiger te herkennen. Het blauw is lichter van kleur, bijna wittig en ze zijn slanker dan een gewone oeverlibel. Daarnaast hebben ze lichte strepen op het borststuk en een bleekblauwe snuit. De aanhangsels hebben meestal wat wit, maar niet altijd. Gewone oeverlibel heeft nooit witte aanhangsels. Het is zeker niet ondenkbaar dat er af en toe al een witpuntoeverlibel in Nederland rondvliegt, vooral in een zomer met veel zuidoostenwind. Als je een opvallend bonte of bleekblauwe oeverlibel ziet, kijk dan even een tweede keer, het kan zomaar de eerste witpunt voor Nederland zijn
Gewone oeverlibel
Om de witpuntoeverlibel te kunnen herkennen is het goed om duidelijk voor ogen te hebben hoe de gewone oeverlibel eruit ziet. Bekijk onze pagina over deze libel.
Strijd tussen de seksen bij lantaarntjes
30-nov-2023
Noordse winterjuffer krijgt gezelschap
16-okt-2023
Waarom komen insecten op licht af?
18-aug-2023