Nieuwsbericht
Achteruitgang insecten belicht
donderdag 28 oktober 2021
Op 14 oktober vond het symposium Insectenbescherming in de Schijnwerpers plaats ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de buitengewone leerstoel Ecologie en Bescherming van Insecten aan Wageningen Universiteit. Deze leerstoel is opgericht op initiatief van De Vlinderstichting. De presentaties zijn nu online te bekijken. Van fipronil tot Natuurkalender en van lichtvervuiling tot rewilding.
Voor leerstoelhouder Michiel Wallis de Vries is dit jubileum tevens een afscheid, omdat buitengewone leerstoelen altijd een tijdelijk karakter hebben. Vanuit De Vlinderstichting wordt wel aangestuurd op een vervolg in een andere vorm! Tijdens zijn lezing ging Wallis de Vries vooral in op de toegenomen kennis over de trends in insectenpopulaties, mede dankzij langjarige tellingen van duizenden vrijwilligers via het meetnet vlinders. Verdiepend onderzoek heeft inzicht gegeven in de belangrijke oorzaken van achteruitgang: landgebruik, klimaatverandering en stikstof. De doorwerking daarvan moet nog beter worden onderzocht om te komen tot herstel. Maar dit is geen reden voor uitstel: met lerend beheren kunnen onderzoek en praktijk hand in hand gaan!
Klimaatverandering
Uiteraard was er ook aandacht voor klimaatverandering. Marcel Visser (NIOO) liet zien hoe de kleine wintervlinder onder invloed van het warmere voorjaar uit de pas ging lopen met zijn voedselbron, jong eikenblad. Over de jaren heen leidde selectie echter tot een steeds betere synchronisatie. Aanpassing is dus soms zeker mogelijk! Arnold van Vliet (WU Milieusysteemanalyse) benut de waarnemingen van de Natuurkalender om veranderingen in het verschijnen van soorten voor een breed publiek zichtbaar te maken. Verontrustend is dat daarbij ook lastige soorten als eikenprocessierups en ziekte overbrengende muggen door klimaatopwarming aan het oprukken zijn.
Problemen en kansen
Twee presentaties gingen in op minder bekende problemen voor insecten. Rieta Gols (WU Entomologie) behandelde de sluipende doorwerking van het bestrijdingsmiddel fipronil op het groot koolwitje. Dit heeft bij zeer lage concentraties geen gevolg voor de overleving van rups tot vlinder, maar wel een sterk verminderde voortplanting tot gevolg – wat uiteindelijk even slecht uitpakt. Frank van Langevelde (WU Wildlife Ecology & Conservation) belichtte de negatieve invloed van kunstlicht op nachtvlinders en de mogelijkheden om die via aangepaste belichting te verminderen.
Landgebruik
De afsluitende lezingen gingen over de kansen voor insecten bij twee verschillende vormen van landgebruik. Liesbeth Bakker (NIOO) hield een pleidooi voor het stimuleren van natuurlijke processen via Rewilding. Op de Marker Wadden zorgen dansmuggen zo voor het opleven van een heel voedselweb. En op voormalige landbouwgronden op de Veluwe maken tal van bloembezoekende insecten gebruik van een nieuwe bloemenrijkdom. David Kleijn (WU Plantenecologie en Natuurbeheer) ging aan de hand van zijn onderzoek aan bloembestuivende insecten in op de haat-liefde verhouding tussen landbouw en insecten. Maar hij benadrukte de liefderijke kant: de landbouw heeft immers volop baat bij insecten. Voor een omslag in de landbouw is het vooral ook nodig om een breder maatschappelijk draagvlak te krijgen voor een landschap vol vlinders en bijen!
2021 Insectenbescherming MichielWallisDeVries Natuurbericht symposium
