maandag 19 oktober 2020
Met de meeste vlinders gaat het niet goed. Gelukkig zijn er ook uitzonderingen en daarvan is de grote vos er één. Deze vlinder was een jaar of vijfentwintig geleden verdwenen uit ons land, maar wordt de laatste jaren weer veel en verspreid door het hele land gezien.
In het begin van deze eeuw waren waarnemingen van de grote vos zeldzaam en gingen er jaren voorbij zonder dat er één werd gezien. Vanaf 2018 is de grote vos echter weer helemaal terug en heeft zich, zo lijkt het, echt gevestigd.
In 2020 zijn uit meer dan zevenhonderd kilometerhokken waarnemingen bekend. Dat zegt iets meer over het voorkomen dan als je alleen naar het aantal waarnemingen kijkt. Want 1 vlinder trekt soms enorm veel waarnemers. We zien dat er op sommige plekken tientallen tot soms honderden mensen grote vos doorgeven, maar dat kan gaan om slechts één of enkele exemplaren. Daarom kijken we in zo'n geval liever naar het aantal verschillende locaties.
De grote vos houdt een winterslaap kruipt weg tussen takkenbossen, openhaardhoutstapels en andere beschutte plekken. Ze worden ook nu, op zonnige en niet te koude momenten, nog wel gezien, maar de grootste trefkans heb je in het voorjaar.
Vanaf maart worden de grote vossen actief en dan zijn ze vrij opvallend. Je ziet ze regelmatig op boomstammen of andere min of meer kale plekken zitten. Ook drinkend op de eerste bloeiende wilgen worden ze wel gezien. Ze zijn in het voorjaar redelijk honkvast en kunnen dagen achtereen op min of meer dezelfde plek worden aangetroffen (vandaar ook het eerder genoemde waarnemerseffect).
In het voorjaar gaan ze op zoek naar een soortgenoot om mee te paren. Als dat gelukt is, vrouwtje op zoek naar de juiste planten om haar eitjes op af te zetten. Dat doen ze op verschillende loofbomen, zoals wilg, iep en fruitbomen. Ze zetten de eitjes in groepjes bijeen af, zodat er ook meerdere rupsen bij elkaar zitten.
De rupsen leven van april tot in juni op de planten. Dan verpoppen ze en in de zomer komt de nieuwe generatie vlinders tevoorschijn. Toch worden deze vlinders maar heel weinig gezien. Waarschijnlijk gaan ze vrijwel direct naar hun overwinteringsplekken. Het volgende voorjaar komen ze dan weer tevoorschijn.
De grote vos heeft een look-a-like: de kleine vos. De vlinder die uit dezelfde familie komt vliegt wél de hele zomer. De kleine vos lijkt heel erg op de grote vos, maar er zijn toch een paar subtiele verschillen. Vooral de periode is een goede aanwijzing: vlinder-vossen die je in de zomer en het najaar ziet zijn bijna altijd kleine vossen.
Week van de grote vos
16-dec-2024
Grijp nu je kans: meer grote dan kleine vossen
11-mrt-2024
Geweldig vlinderweekend
4-mrt-2024