maandag 9 december 2024
Veel micronachtvlinders leven als rups in de bladeren van hun waardplant. De rupsen eten de binnenkant van het blad op, en vanaf de buitenkant zie je de gangen (ook wel mijnen genoemd). Iedere soort heeft haar ‘eigen’ mijnen en daaraan kun je dus de soort herkennen. In Rusland is onderzoek gedaan naar het eetgedrag van de rupsen van de vroege berkenmineermot, die ook in Nederland voorkomt.
Kozlov en een aantal mede-onderzoekers, waaronder de Nederlander Erik van Nieukerken, hebben onderzoek gedaan naar de vraatefficiëntie van larven van de vroege berkenmineermot (Stigmella lapponica). Zij hebben zowel gemineerde als niet gemineerde bladeren geanalysereerd, over zuidelijk-noordelijk georiënteerde gradiënt die negen breedtegraden (duizend kilometer) besloeg. Ze hebben ontdekt dat larven aan het noordelijke eind van de gradiënt tien procent minder bladmassa tot zich hoeven te nemen dan hun zuidelijke soortgenoten, om dezelfde grootte te bereiken. Doordat vraatefficiëntie in het noordelijke deel hoger ligt, wekt dit de vraag op of voedselkwaliteit beter is in noordelijke gebieden. Bewijs hiervoor is echter niet gevonde,n omdat ze geen verandering in bladsamenstelling vonden over de gradiënt van het onderzoek.
De verandering in vraatefficiënte heeft waarschijnlijk te maken met de temperatuur in de mijn (die sterk kan afwijken van de temperatuur buiten de mijn). Aangetoond is dat planteneters lagere metabolische vereisten hebben bij lage temperaturen. Daarnaast lijken de vrouwtjes ook specifieke bladeren te selecteren, gericht op regulatie van de mijntemperatuur. In noordelijke delen zetten vrouwtjes hun eitjes af op bladeren die kleiner dan gemiddeld zijn, in het zuiden juist op bladeren die groter zijn dan gemiddeld. De gedachte hierachter is dat bomen die veel zonlicht vangen, kleinere bladeren produceren, en bomen die in de schaduw staan juist grotere bladeren.
Lees hier het hele artikel: Poleward increase in feeding efficiency of leafminer Stigmella lapponica (Lepidoptera: Nepticulidae) in a latitudinal gradient crossing a boreal forest zone.
Tekst: Jannes Boers en Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Ben Sales & Gyorgy Csoka, Hungary Forest Research Institute, Hungary via Wikimedia Commons
JannesBoers KarsVeling microvlinder microvlinders Mineermotten VroegeBerkenmineermot
Exotisch egaal kijkgaatje op nieuwjaarsdag
7-jan-2013
Week van de grote vos
16-dec-2024
Veel bont zandoogjes de winter in
12-dec-2024