donderdag 9 november 2023
Al jarenlang hebben de vlinders die hun leefgebied op heiden hebben het moeilijk. Terwijl we bij de bossoorten ook positieve ontwikkelingen zien van toename in aantal en verspreiding, gaan de heidesoorten continu achteruit. Ook dit jaar, 2023, zien we, uit de voorlopige resultaten, een verdere verslechtering.
Waardoor soorten als heivlinder en kommavlinder het zo slecht doen, is een combinatie van teveel aan stikstof, verdroging door ontwatering van het omliggende gebied, nog weer versterkt door klimaatverandering en dan vooral klimaatextremen. De droge jaren die we recentelijk hebben gehad hebben er flink ingehakt en ondanks het feit dat in de loop van deze zomer er wel weer flink regen viel, was er van herstel van de populaties nog geen sprake.
2023 is daarmee een van de allerslechtste jaren sinds het meetnet vlinders in 1990 startte. Herstel wordt bemoeilijkt doordat de populaties, door eerder genoemde oorzaken, al klein zijn geworden en deze kleine restpopulaties ook nog eens vaak geïsoleerd liggen door de versnippering van geschikt leefgebied. Een grote populatie, en zeker als deze verbinding heeft met ander (deel)populaties is veel robuuster en kan beter tegen deze drukfactoren en kan sneller ‘terugveren’.
Er is wel een onderscheid tussen de kust- en de binnenlandse populaties. In de duinen zijn de aantallen minder achteruitgegaan dan in de binnenlandse heidegebieden. De kommavlinder heeft momenteel haar grootste populatie in de duinen van Noord-Holland en ook de heivlinder is in de duinen aanwezig, van Zeeland tot op de Waddeneilanden.
De meest bedreigde soort van de heide is de kleine heivlinder. Deze is nog maar op een gebied op de Veluwe aanwezig en de aantallen die worden gezien zijn angstwekkend laag. Het is de vraag wanneer deze soort uit Nederland zal verdwijnen. Als deze populatie verdwijnt betekent het dat de soort uit heel Noordwest-Europa weg is. De dichtstbijzijnde populatie bevindt zich in de buurt van Berlijn.
Het meetnet vlinders is een onderdeel van het Landelijk Meetprogramma Vlinders dat wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van LNV en onderdeel is van het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM).
2023 Heide Heivlinder HesperiaComma HipparchiaSemele KarsVeling Kommavlinder Natuurbericht