koekoeksbloemspanner Perizoma affinitata
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Zeldzaam. Komt verspreid over het land op enkele locaties voor. RL: niet bedreigd.
Rode lijst
niet bedreigd
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Begin mei-begin september in twee generaties. De vlinders vliegen vanaf de schemering vaak in de buurt van de waardplant en komen soms op licht. Overdag kunnen ze van de waardplant opgejaagd worden.
Levenscyclus
Rups: juni-september. De rups leeft gedurende zijn hele ontwikkeling in een rijpende vrucht van de waardplant. De soort overwintert als pop in de grond.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
Rivulet
Duitse naam
Dunkler Lichtnelken-Kapselspanner
Franse naam
la Périzoma contrastée
Synoniemen
Larentia affinitata, Cidaria affinitata
Meer
Toelichting Nederlandse naam
Dagkoekoeksbloem en andere silenesoorten zijn de waardplanten van deze spannersoort.
Toelichting wetenschappelijke naam
Perizoma: perizoma is een gordel, peri is rond en soma is het lichaam. Vanwege de gelijkenis met een gordel of met gordels die de lijnen op de vleugels vormen als deze opgevouwen zijn.
affinitata: affinitatus is in relatie met. Gedoeld wordt op P. alchemillata waarvan deze soort in 1831 werd afgescheiden.
Auteursnaam en jaartal
(Stephens, 1831)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 12-15 mm. Op de donkere grijsbruine voorvleugel bevindt zich, net buiten het midden, een smalle witte dwarsband met een fijne donkere centrale lijn. De binnenrand van deze band heeft in het midden een ronde inkeping en soms nog een kleinere tweede inkeping. Dichter naar de vleugelwortel toe bevindt zich nog een vage lichte dwarsband. De achtervleugel heeft een lichte middenband.
Gelijkende soorten vlinder
De hennepnetelspanner (P. alchemillata) is kleiner en heeft altijd een dubbele, scherpere inkeping in de witachtige dwarsband; bovendien heeft de achtervleugel slechts een vage middenband.
Gelijkende soorten rups
De rupsen van de Perizoma-soorten lijken op elkaar. De waardplant kan behulpzaam zijn bij de determinatie.
N.B.: vergelijk ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen en het habitat.
Gelijkende soorten vlinder
Gelijkende soorten rups
Verpreiding
Zeldzaamheid
Zeldzaam. Komt verspreid over het land op enkele locaties voor. RL: niet bedreigd.
België
In Vlaanderen zeldzaam, met bolwerken in de Vlaamse Ardennen, het Pajottenland en Oost-Brabant. Lokaal in Antwerpen. Elders zeer zeldzaam. In Wallonië zeldzaam en recent gemeld uit Luik, Luxemburg en Namen.
De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Bijna in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Van de Middellandse Zee via Midden-Europa tot West-Rusland en van het Iberisch Schiereiland via Frankrijk, de Benelux en de Britse eilanden tot Noord-Scandinavië; in het zuiden tot Hongarije en vroeger Joegoslavië.
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Planten
Dagkoekoeksbloem en andere silenesoorten.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting
