herculesje Selenia dentaria

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt verspreid over het land voor. RL: gevoelig.

Rode lijst

gevoelig

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Begin april-half augustus in twee generaties. Kan vanaf de schemering soms vliegend worden waargenomen. Komt vaak op verlichte vensters af en wordt veelvuldig bij lichtvallen waargenomen.

Levenscyclus

Rups: mei-juni en augustus-september. De soort overwintert als pop, ingesponnen tussen bladeren of dode plantenresten of mogelijk in de grond.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Early Thorn

Duitse naam

Dreistreifiger Mondfleckspanner

Franse naam

l'Ennomos illunaire

Synoniemen

Ennomos dentaria, Selenia bilunaria, Ennomos illunaria

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Herculesje is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in 'Onze vlinders' (begin vorige eeuw).
De achtergrond van deze naam blijft onduidelijk.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Selenia: selene is de maan, vanwege de sikkelvormige discale vlekken.
dentaria: dens, dentis is een tand, verwijzend naar de getande randen.

Auteursnaam en jaartal

(Fabricius, 1775)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-23 mm. Onderscheidt zich van verwante soorten doordat in rust de vleugels boven het achterlijf tegen elkaar geklapt worden als bij een dagvlinder. De vlinders van de zomergeneratie zijn kleiner en lichter van kleur dan die van de voorjaarsgeneratie en hebben aan de onderzijde van de vleugels grotere bruinoranje vlekken.

Kenmerken rups

Tot 39 mm; lichaam geelachtig bruin tot bruin, variërend roodachtig bruin en donker purperachtig bruin getekend; het derde paar poten van de thorax is gezwollen en bootst de knop van een twijg na; op de rugzijde van de gezwollen segmenten zeven en acht een dubbele kegelvormige uitwas; kop bruin of grijsachtig bruin met witte tekening.

Gelijkende soorten vlinder

Het lindeherculesje (S. lunularia) en de halvemaanvlinder (S. tetralunaria) rusten met halfopen gehouden vleugels.

Gelijkende soorten rups

Lindeherculesje (Selenia lunularia) en halvemaanvlinder (Selenia tetralunaria). Jonge rupsen kunnen ook verward worden met de rups van de kleine herculesspanner (Cepphis advenaria).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Bossen, struwelen, parken en tuinen; ook in stedelijke omgeving.

Planten

Diverse loofbomen en struiken, waaronder wilg, berk, bosbs, braam en sporkehout.

Waardplant

Berk
Betula

Vuilboom
Frangula

Ribes
Ribes

Braam
Rubus

Wilg
Salix

Bosbes
Vaccinium

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie