schaduwstipspanner Idaea rusticata

Ga direct naar:

Basis
Herkenning
Levenswijze
Verspreiding & Trends
Habitat & Planten
Benaming

Familie

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Een soort die vooral voorkomt op de zandgronden van Gelderland, Utrecht en Noord-Brabant en in de kuststreek; uit de noordoostelijke provincies zijn geen waarnemingen bekend. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Begin juni-begin oktober in twee generaties. De vlinders kunnen overdag uit de struiken worden geklopt. Ze zijn ´s nachts actief en komen op licht; ze zijn vaak te zien op verlichte vensters en muren.

Levenscyclus

Rups: juli-mei. De soort overwintert als rups en verpopt zich in een cocon in de strooisellaag.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Least Carpet

Duitse naam

Feuchtwiesen-Kräutereule

Franse naam

la Phalène rustique

Synoniemen

Acidalia rusticata, Sterrha rusticata, Idaea vulpinaria

Meer

Toelichting Nederlandse naam

De stipspanners hebben een meer of minder duidelijke middenstip op voor- en ook vaak op achtervleugels. Nagenoeg alle Scopula's en Idaea's zijn stipspanners.
Schaduw wijst op de donkere vlekken op de vleugels. Meer over Nederlandse namen

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Idaea: idaios heeft betrekking op de berg Ida, de uitzichtplaats van waaruit de goden en godinnen de gevechten rond Troje volgden.

Auteursnaam en jaartal

(Denis & Schiffermüller, 1775)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 9-11 mm. Deze kleine spanner heeft een witachtige grondkleur met een vage grijsbruine tekening. Over de voorvleugel loopt een opvallend grillige zwartachtig bruine middenband die zich in een lichtere tint voortzet over de achtervleugel. Dezelfde donkere kleur van de middenband is ook aanwezig in de vleugelwortel en loopt vandaar door over het borststuk. Op alle vleugels bevindt zich een duidelijke zwarte middenstip. De tekening varieert in intensiteit.

Gelijkende soorten rups

Schildstipspanner (Idaea biselata), roestige stipspanner (Idaea inquinata) en dwergstipspanner (Idaea fuscovenosa).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten rups

Verpreiding

Zeldzaamheid

België

Zeldzaam in Vlaanderen, maar toegenomen. Wijdverbreid en lokaal algemeen aan de kust en ten oosten van de lijn Leuven-Turnhout. Elders zeer zeldzaam. In Wallonië wijdverbreid en vrij algemeen.

De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van Noord-Afrika en het Iberisch Schiereiland via West- en Midden-Europa (inclusief Engeland) naar het oosten door Rusland tot Mongolië. De noordelijkste vindplaats ligt in Estland; in het zuiden: de westelijke Middellandse Zee-eilanden, Italië, de Balkan, Klein-Azië, Noord-Iran en Kirgisië.

Trends

Trend op lange en korte termijn

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.