Groene glazenmaker

De groene glazenmaker is een libellensoort die de laatste tientallen jaren hard achteruit is gegaan. Daarom is het nodig maatregelen te nemen voor het behoud van deze soort in ons land.

Om de bescherming van de groene glazenmaker vorm te geven, heeft het Rijk enige jaren gelden een soortbeschermingsplan voor de groene glazenmaker opgesteld. Dit beschermingsplan is tot stand gekomen door samenwerking tussen ecologen, beleidsambtenaren en vrijwilligers.

In Europa wordt de groene glazenmaker beschermd via de Habitatrichtlijn. Het doel van deze richtlijn is het waarborgen van de biologische diversiteit door de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna. In bijlagen van deze richtlijn staan soorten genoemd die onder deze habitatrichtlijn vallen. Een daarvan is de groene glazenmaker (in bijlage 4). Nederland heeft een bijzondere verantwoordelijkheid om deze soort te beschermen. Daar waar hij voorkomt is extra aandacht nodig voor de bescherming en kunnen aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn. De overheid heeft de plicht om toe te zien op de handhaving van deze bescherming.

De groene glazenmaker staat op de Rode Lijst als bedreigd op basis van zijn zeldzaamheid en op basis van de jarenlange achteruitgang van deze soort. Deze Rode Lijst van 1998 vormt een basis voor de wettelijke bescherming en voor het nemen van maatregelen in het soortenbeleid en het gebiedenbeleid. De groene glazenmaker is een van de doelsoorten voor het natuurbeleid en heeft ook een eigen soortbeschermingsplan gekregen.

Sinds 1 januari 2017 is de nieuwe Wet Natuurbescherming van kracht. De provincies krijgen door deze wet een grotere verantwoordelijkheid voor het duurzaam beschermen van veel soorten. Ook veel vlindersoorten genieten onder de nieuwe wet bescherming. Voor adequate bescherming kunnen provincies gebruik maken van de data van vlinders en libellen uit het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM).

Afgelopen zomer bleek uit tellingen in de Krimpenerwaard een zeer sterke achteruitgang van de groene glazenmaker: maar liefst 90 procent vergeleken met 2016. Deze zeldzame en beschermde libel is gebonden aan sloten met krabbenscheer. Om nog onbekende reden werd deze plant in 2017 vroeg bruin in de Krimpenerwaard. Dit jaar proberen we de oorzaken van deze zorgelijke resultaten te achterhalen.

In 2018 zullen de vrijwilligers, provincie, het waterschap en De Vlinderstichting samen bekijken welke oorzaken ten grondslag liggen aan de teleurstellende resultaten. Mogelijk moeten de sloten gebaggerd worden of is er eenmalig een sterke belasting met nutriënten in deze polder geweest. In dit gebied zijn net nieuwe vrijwilligers actief geworden. Het is te hopen dat zij bij de telling in 2018 en de volgende jaren weer een herstel kunnen zien van de groene glazenmaker.

Gelukkig worden er ook successen behaald. Zo werd enkele jaren geleden in en rond de sloten en vijvers bij de zorgboerderij aan de Klaverlaan in Haren de zeldzame groene glazenmaker gevonden. Mogelijk zou het zelfs gaan om de grootste populatie rond Groningen én de Peizermaden. Elk jaar breidt het krabbenscheer zich verder uit rond Haren en verwacht mag worden dat de libellenpopulatie steeds groter zal worden.