Nieuwsbericht

De groene glazenmaker staat nog steeds erg onder druk. Deze libel is voor zijn voortplanting afhankelijk van sloten met krabbenscheer. Deze sloten kan je nog vinden in grotere laagveengebieden zoals in Noordwest-Overijssel en in het Utrechts-Hollands veenweidegebied. De groene glazenmaker leeft in natuurgebieden, maar ook daarbuiten. En juist daar worden sloten vaak te rigoureus geschoond, waardoor de krabenscheer verdwijnt. Ook is de kwaliteit van het water daar lang niet altijd geschikt.

Verlies van leefgebied

In de Krimpenerwaard is dit jaar de krabbenscheer massaal bruin geworden en er zijn dan ook weinig groene glazenmakers gezien. Wat hier aan de hand was, is nog onduidelijk. Klein lichtpuntje was wel dat de Raad van State dit najaar heeft bepaald dat de Rijksoverheid in Groningen verlies aan habitat van de groene glazenmaker moet compenseren, door in de nabijheid vervangend leef- en voortplantingsgebied aan te leggen.

De libellen van de vennen baren ons al langer zorgen. Vennen zijn bij uitstek een leefgebied dat geassocieerd wordt met libellen. Hier vliegen allerlei soorten en vaak in grote aantallen. Dit zijn echter allemaal libellensoorten die ook op andere plekken voorkomen. Zij leven in verschillende landschapstypen en worden 'generalisten' genoemd. Met die generalisten gaat het dus goed, in tegenstelling tot de specialisten. Voor libellen die helemaal afhankelijk zijn van vennen, en nergens anders kunnen leven, is het beeld een stuk minder rooskleurig. 

Met de speerwaterjuffer gaat al jaren erg slecht. Deze toch al zeldzame soort is sinds het begin van de tellingen in 1997 meer dan 50% achteruit gegaan. De speerwaterjuffer komt nog voor in Noord-Brabant en in het Meddosche en Haaksbergerveen. Door diverse maatregelen lijkt de situatie in Brabant wat te verbeteren, maar in het Oosten van het land gaat het nog steeds bergafwaarts. Komende jaren zullen daar gerichte maatregelen genomen worden en hopelijk is het nog niet te laat.

Lees meer over bescherming van de speerwaterjuffer

Ook met andere soorten van (matig) voedselarme vennen gaat het bijzonder slecht. 

Lees meer over achteruitgang van libellen van de vennen

Het gaat goed met de Kempense heidelibel. Deze libel was tot 2013 alleen bekend was uit de Kempen (Noord-Brabant), en dankt daar dan ook zijn naam aan. Maar hij heeft in de afgelopen vier jaar verschillende nieuwe plekken gekoloniseerd.

Rietlanden voor voortplanting

De Kempense heidelibel plant zich het liefst voort in 's winters droogvallende wateren. Dat is zijn manier om concurrenten te vermijden. Wanneer in het voorjaar het waterpeil stijgt, komen de eitjes van de Kempense heidelibel uit en hebben de larven bijna het rijk voor zich alleen. In de Weerribben zijn zulke wateren in overvloed voorhanden. Ze ontstaan doordat riettelers de rietvelden kunstmatig bevloeien en door het hogere zomerpeil dat het waterschap hanteert. In het najaar verlaagt het waterschap het waterpeil en stoppen de riettelers met pompen, zodat het rietland droog valt en het riet gemaaid kan worden.

Nieuwe populatie

In het nieuwe natuurgebied De Schammer bij Amersfoort is nu ook een kleine populatie van de Kempense heidelibel aanwezig. In 2014 werd hier al één exemplaar gezien, en in 2016 en 2017 werden tientallen waarnemingen gedaan. Ook in de Noordoostpolder heeft de soort zich op twee nieuwe locaties gevestigd (het Schansveld en het Voorsterveld) en is ook voortplanting vastgesteld.

Bescherming blijft nodig

Sommige libellen hebben dus nog steeds dringend hulp nodig om niet uit Nederland te verdwijnen. De Vlinderstichting beschermt libellen in Nederland.

Lees meer over ons beschermingswerk