Nieuwsbericht

Sinds 1991 is de libellenfauna in Nederland sterk vooruitgegaan in verspreiding. Van 1999 tot 2011 zijn er meer soorten vooruit gegaan dan achteruit en de totale trend van de libellen in Nederland is matig positief. De gegevens zijn ontleend aan het Landelijk Meetnet Libellen van het Netwerk Ecologische Monitoring. Uit de telgegevens, die vrijwilligers verzamelen door langs vaste routes langs de waterkant regelmatig te tellen, kunnen betrouwbare uitspraken gedaan worden over het wel en wee van 36 soorten. Vijf daarvan blijven stabiel. Negentien soorten laten een positief beeld zien. Deze soorten, zoals de beekjuffers, profiteren van de sterk verbeterde kwaliteit van het water in ons land, maar ook van natuurvriendelijke inrichting en beheer van watergangen en klimaatverandering.

De toename over de langere termijn van veel soorten libellen heeft geleid tot minder bedreigde soorten op de Rode Lijst voor libellen. Omdat in de laatste jaren de toename van libellen is gestopt is er ook in de Rode Lijst in de laatste jaren geen verdere verbetering.

Bekijk de Rode Lijst Libellen

Er zijn ook sombere berichten, want 12 soorten gaan vanaf 1999 achteruit. Voor de zeldzame speerwaterjuffer is die afname sterk en dat brengt deze soort echt in de gevarenzone. De speerwaterjuffer komt voor in bijzondere vennen die niet echt voedselarm, maar ook niet voedselrijk zijn. De omstandigheden zijn blijkbaar zo speciaal, en de soort zo kritisch, dat hij het moeilijk heeft zich te handhaven. Weliswaar neemt de hoeveelheid stikstof die uit de lucht komt af, maar blijkbaar nog onvoldoende voor de speerwaterjuffer. Om drie andere soorten die achteruit gaan, zwarte heidelibel (sterke afname) en watersnuffel en gewone pantserjuffer (matige afname) maken we ons minder zorgen. Deze soorten zijn indicator voor verzuring en hun achteruitgang wijst er op dat de vennen waarin ze voorkomen minder zuur worden en dat is helemaal geen slecht nieuws.

Grafiek: CBS, PBL, Wageningen UR (2013). Aantalsontwikkeling van libellen, 1999-2011 (indicator 1387, versie 08, 11 januari 2013). www.compendiumvoordeleefomgeving.nl. CBS, Den Haag; Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag/Bilthoven en Wageningen UR, Wageningen.