Nieuwsbericht

Glazenmakertijd

dinsdag 25 juli 2023

Libellen worden verdeeld in twee groepen, de juffertjes, vaak klein en slank, en de ongelukkig gekozen naam ‘echte libellen’ die groter en forser zijn. Van die laatste groep zijn de glazenmakers de komende tijd volop te zien. Dit zijn die grote libellen die als helikopters manoeuvreren in de lucht om mugjes, vliegen en vlinders te vangen. We stellen een aantal algemene glazenmakers aan u voor.

De bruine glazenmaker heeft ook bruine vleugels. De bruine glazenmaker heeft ook bruine vleugels.

Alleen de namen als glazenmaker en paardenbijter zijn al boeiend. Dan ook nog hun grootte, hun vliegkunsten en de fabeltjes dat ze kunnen steken, maken deze grote libellen tot misschien niet populaire, maar wel bekende insecten. Eerst even over die namen. De libellen zijn in twee groepen te verdelen en de glazenmakers horen tot de groep van de zogenaamde ‘echte’ libellen. Deze houden hun vleugels uitgespreid.

Glazenmaker

De glazenmakers vroeger (en dan bedoel ik mensen met het vak glazenmaker) droegen het glas dat ze in de vensters moesten aanbrengen op hun rug. Daarbij stak vaak aan beide kanten een flink stuk glas uit en de overeenkomst is duidelijk. De paardenbijter heeft ook een heel logische naam. Je ziet ze vaak rondom vee en je ziet ze ook daadwerkelijk ‘aanvallen’ uitvoeren op die dieren. Maar in werkelijkheid zijn ze op zoek naar voedsel en pakken ze de dazen en andere insecten van het vee. Paarden zijn dolblij met deze bijters.

Kaartjes met de waarnemingen van de drie glazenmakers uit 2022 (Bron: NDFF). Kaartjes met de waarnemingen van de drie glazenmakers uit 2022 (Bron: NDFF).

Waarnemen

De paardenbijter is een van de kleinste glazenmakers, maar nog steeds een forse libel. De paardenbijter is een van de kleinste glazenmakers, maar nog steeds een forse libel.

We kennen in Nederland acht soorten glazenmakers binnen het geslacht Aeshna. Drie daarvan zijn algemeen en met name nu tot ver in augustus goed waar te nemen: de bruine glazenmaker, de paardenbijter en de blauwe glazenmaker. Voor deze soorten hoef je geen lange trektochten te houden door natuurgebieden. Ze komen ook voor in stedelijk groen en twee soorten zelfs ook veel in tuinen, zeker als daar een vijver is.

Algemene soorten

De bruine glazenmaker, die zijn naam eer aandoet, heeft niet alleen een bruin lijf, maar ook de vleugels hebben die kleur. Deze vind je niet zoveel in tuinen, maar vooral bij grotere wateren en langs bosranden. Dat is ook de plek waar de paardenbijter erg talrijk kan zijn. Een mooie zonbeschenen bosrand kan zo vijftien of nog veel meer paardenbijters opleveren die daar op jacht zijn naar insecten. De paardenbijter, de kleinste van onze glazenmakers, komt ook in tuinen voor, maar er is ook een echte ‘tuinglazenmaker’, namelijk de blauwe. Deze heeft een wat verwarrende naam, want de mannetjes zijn blauw met groen en de vrouwtjes zelfs helemaal groen.

Overige glazenmakers

Maar er zijn meer glazenmakers in Nederland. De glazenmakersfamilie is namelijk opgedeeld in 3 soorten geslachten:

Aeshna: blauwe glazenmaker, bruine glazenmaker, paardenbijter, groene glazenmaker, noordse glazenmaker, venglazenmaker, vroege glazenmaker en zuidelijke glazenmaker
Brachytron: glassnijder
Anax: zuidelijke keizerlibel en de grote keizerlibel

Herkennen

De blauwe glazenmaker voelt zich prima thuis in tuinen. De blauwe glazenmaker voelt zich prima thuis in tuinen.

De blauwe glazenmaker komt niet alleen jagen in tuinen, maar kan zich ook voortplanten in kleine tuinvijvertjes. De larven blijven daar een paar jaar om zich te ontwikkelen en dan kun je de verse blauwe glazenmakers vanuit je tuinstoel uit zien sluipen in de rand van je vijver.

Voor de glazenmakers is een herkenningskaart (pdf: 0,7 MB) gemaakt die je hier gratis kunt downloaden.

Wil je meer weten over libellen en hoe je ze kunt herkennen? Er zijn online cursussen waarin libellenexperts Gerdien Bos en Roy van Grunsven van De Vlinderstichting je haarfijn uitleggen hoe libellen leven, waar je ze kunt vinden en hoe je ze op naam kunt brengen.