walstropijlstaart Hyles gallii
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Zeldzaam. Een soort die verspreid over het land voorkomt. RL: bedreigd.
Rode lijst
bedreigd
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Eind april-september in twee generaties; de tweede generatie is partieel. De vlinders vliegen vanaf de schemering, bezoeken bloemen en komen op licht.
Levenscyclus
Rups: juli-september. De rupsen zonnen graag. De soort overwintert als pop in de grond. Waarschijnlijk kan deze soort de natte winters in Nederland niet overleven.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
Bedstraw Hawk-moth
Duitse naam
Labkrautschwärmer
Franse naam
le Sphinx de la garance
Synoniemen
Celerio gallii, Spectrum gallii, Hyles galii, Celerio galii, Deilephila galii
Meer
Toelichting Nederlandse naam
Walstropijlstaart is een oude naam die ook al door Ter Haar in 'Onze Vlinders' wordt gebruikt.
Pijlstaart verwijst naar het staartje of 'pijl' op het laatste segment van de rups.
In ons land is walstro een waardplant van deze soort maar wilgenroosje is de belangrijkste.
Ondersoorten
Hyles galii (Denis & Schiffermüller, 1775); Celerio gallii (Rottemburg, 1775); Celerio galii (Denis & Schiffermüller, 1775); Deilephila galii (Denis & Schiffermüller, 1775); Spectrum gallii (Rottemburg, 1775)
Toelichting wetenschappelijke naam
Hyles: Hyles was een van de Centauren, een woest ras, half man half paard; zij werden verondersteld te leven in Thessaly.
gallii: gallii is een verschrijving van galii dat komt van Galium, het plantengeslacht walstro, dat van de waardplant.
Auteursnaam en jaartal
(Rottemburg, 1775)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 34-38 mm. Een donker olijfgroene pijlstaart met een lichte, enigszins geelachtige, diagonale baan, waarvan de uitlopers de voorrand nooit raken. Op de voorvleugel zijn de aders meestal flauw zichtbaar als donkere dunne lijnen.
Kenmerken rups
Tot 80 mm; lichaam varieert in kleur van olijfgroen tot bruin of donker purperachtig grijs, besprenkeld met fijne geelachtige vlekjes; op de flanken boven de spiracula een rij grote, ronde, gele of bleek geelachtig bruine vlekken; poten zwart; hoorn op segment elf roodachtig bruin, korrelig en met scherpe punt; kop roze. De jonge rupsen zijn groen
Gelijkende soorten vlinder
Zie de wolfsmelkpijlstaart (H. euphorbiae), de gestreepte pijlstaart (H. livornica) en de de wingerdpijlstaart (Hippotion celerio).
Gelijkende soorten rups
Wolfsmelkpijlstaart (Hyles euphorbiae).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Gelijkende soorten vlinder
Gelijkende soorten rups
Verpreiding
Zeldzaamheid
Zeldzaam. Een soort die verspreid over het land voorkomt. RL: bedreigd.
België
Zeer zeldzaam in het hele land, met verspreide waarnemingen in nagenoeg alle provincies. In Wallonië minder zeldzaam in het oosten van Luik en Luxemburg.
De soort staat als Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
In Midden- en Noord-Europa tot voorbij de poolcirkel, maar in dat hoge noorden vooral als trekvlinder. In Duisland populaties standvlinders in het midden en noorden. In Zuid-Europa alleen in Noord-Spanje en Midden-Italië en op de Balkan, maar niet in Albanië en niet in Griekenland. In Klein-Azië langs de kust van de Zwarte Zee en in de Kaukasus en verder via de gematigde (Aziatische) zone (Himalaya) tot Japan. Ook in Noord-Amerika.
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Habitat
Duinen en steppeachtige gebieden.
Planten
Vooral wilgenroosje, maar ook op walstro.
Nieuws
- Veel meldingen van de spectaculaire lindepijlstaart juni 2021
- Walstropijlstaart steeds vaker gezien september 2011
Tijdschriften
- (op)getekend - Een wonderschone anale vlek René Marcelis en Peter Wetzels februari 2016
Word donateur
Steun De Vlinderstichting
