witvlekbosrankspanner Melanthia procellata

Ga direct naar:

Basis
Herkenning
Levenswijze
Verspreiding & Trends
Habitat & Planten
Benaming

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Wordt lokaal en verspreid over het land waargenomen, vooral in Zuid-Limburg. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Eind april-half september in twee generaties. De vlinders komen op licht en kunnen soms overdag opgejaagd worden.

Levenscyclus

Rups: juli-oktober. De soort overwintert als pop in de strooisellaag of in de grond.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Pretty Chalk Carpet

Duitse naam

Sturmvogel

Franse naam

la Mélanthie pie

Synoniemen

Larentia procellata, Melanippe procellata, Cidaria procellata

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Bosrank is de enige waardplant van deze spanner en witvlek heeft betrekking op het opmerkelijke witte gedeelte in het donkere zoomveld. Meer over Nederlandse namen

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Melanthia: melas is zwart en anthos is bloesem, een bloem; melanthes is met zwarte bloesems; een genus waar een prachtige zwartgetekende soort toe behoort.
procellata: procella is een storm met regen; vanwege de vele donkere schubben op de witte grondkleur. Spuler heeft het over de stormachtige manier van vliegen van het mannetje en Macleod wijst op de stormachtige effecten van het kloppen uit hagen, maar de eerste uitleg is de goede.

Auteursnaam en jaartal

(Denis & Schiffermüller, 1775)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 16-18 mm. De vleugels hebben een krijtwitte grondkleur. De tekening op de voorvleugel is kenmerkend: de donkerbruine middenband houdt halverwege de vleugel abrupt op en in de bruine vleugelzoom bevindt zich een grote witte vlek. De sterkte van de fijne geschulpte zwarte lijnen die de afgebroken middenband verbinden met de binnenrand van de vleugel, kan enigszins variëren.

Kenmerken rups

Tot 32 mm; licht okerbruin met over de rug drie donker grijsachtig bruine lengtestrepen en over de flanken een brede donkerbruine lengtestreep, die zich over ongeveer driekwart van de lichaamslengte uitstrekt, waardoor het achterste deel van de rups een lichter uiterlijk heeft; spiracula zwart; onderzijde grijsachtig bruin met een bleek okerkleurige middenstreep; kop roodachtig bruin getekend.

Verpreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Wordt lokaal en verspreid over het land waargenomen, vooral in Zuid-Limburg. RL: niet bedreigd.

België

In Vlaanderen zeldzaam, maar toegenomen. Wijdverbreid en lokaal vrij algemeen in Oost-Brabant, Haspengouw en sinds 2005 aan de Westkust. In Wallonië vrij algemeen en wijdverbreid, met name in de kalkstreek en de Gaume.

De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Bijna in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

West-Oost: van Engeland tot Japan (ssp inquinata Butler 1878). Zuid-Noord: van het Iberisch Schiereiland tot Denemarken en Estland; in het zuiden van Spanje via Italië, de Balkan en Klein-Azië tot westelijk Centraal-Azië.

Trends

Trend op lange en korte termijn

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.