vroege bremspanner Scotopteryx mucronata

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt op Terschelling nog in redelijke aantallen voor; elders zeer schaars of ontbrekend. RL: ernstig bedreigd.

Rode lijst

ernstig bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Begin mei-eind juni in één generatie. De vlinders zijn overdag gemakkelijk op te jagen van de waardplant en komen op licht.

Levenscyclus

Rups: augustus-maart. De soort overwintert als rups op de waardplant, maar verlaat op zachte winterdagen soms zijn schuilplaats om te foerageren. De verpopping vindt meestal plaats in de strooisellaag.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Lead Belle

Duitse naam

Heidelbeeren-Silbereule

Franse naam

l'Ortholite acuminée

Synoniemen

Ortholitha mucronata

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Een belangrijke waarplant van deze spanner is brem.
Deze Scotopteryx mucronata vliegt eerder dan Scotopteryx luridata.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Scotopteryx: skotos is duisternis en pteron is vleugel; wijzend op de donkere tekening op de vleugels van een aantal soorten, vooral de mediane band.
mucronata: mucronatus is gepunt, slaande op de scherpe punt van de voorvleugelapex.

Auteursnaam en jaartal

(Scopoli, 1763)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 15-19 mm. Karakteristiek is de tamelijk lichtgrijze (soms donkerder) voorvleugel en de duidelijke zigzaggende golflijn. De kleine zwarte middenstip is meestal druppelvormig en bevindt zich doorgaans ongeveer halverwege de binnenste en de buitenste dwarslijn. Al deze kenmerken zijn variabel.

Kenmerken rups

Tot 25 mm; lichaam gerimpeld en vrij dik, bleek okerkleurig, boven de spiracula met variabele grijsachtig bruine lengtestrepen, die soms een groene zweem vertonen; over de onderzijde twee donkere lengtestrepen; kop licht ingesneden, licht okerkleurig met donkergrijze stipjes. De noordelijke vormen van de rupsen zijn gewoonlijk donkerder.

Gelijkende soorten vlinder

De late bremspanner (S. luridata) heeft over het algemeen een donkerder voorvleugel; de kleinere en rondere middenstip ligt doorgaans iets dichter bij de binnenste dwarslijn dan bij de buitenste. In moeilijke gevallen kan de vliegtijd soms helpen bij de determinatie, maar de vliegtijden van beide soorten kunnen elkaar overlappen en er zijn verschillen van jaar tot jaar. Ook de vindplaats zou een hulpmiddel kunnen zijn; de late bremspanner stelt namelijk iets minder hoge eisen aan de habitat. Vaak is genitaliënonderzoek nodig voor een zekere determinatie. Let ook op afgevlogen exemplaren van de bruine snuituil (Hypena proboscidalis) met afgebroken palpen.

Gelijkende soorten rups

Bruinbandspanner (Scotopteryx chenopodiata), klaverbandspanner (Scotopteryx bipunctaria), late bremspanner (Scotopteryx luridata) en bruine bosrankspanner (Horisme vitalbata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Vooral zure en natte heiden; soms ruige graslanden en andere struikachtige plaatsen.

Planten

Brem en gaspeldoorn.

Waardplant

Brem
Cytisus

Heidebrem
Genista

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie