zilvervenster Autographa bractea

Ga direct naar:

Basis
Herkenning
Levenswijze
Verspreiding & Trends
Habitat & Planten
Benaming

Familie

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Een trekvlinder waarvan slechts enkele recente waarnemingen bekend zijn, vooral uit de zuidelijke helft van het land.

Rode lijst

trekvlinder

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Juni-augustus in één generatie. De vlinders vliegen vanaf de schemering en soms overdag; ze komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen.

Levenscyclus

Rups: augustus-juni. De soort overwintert als rups en verpopt zich in een cocon aan de onderkant van een blad van de waardplant.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Gold Spangle

Duitse naam

Silberblatt-Goldeule

Franse naam

la Feuille d'or

Synoniemen

Plusia bractea, Chrysaspidia bractea

Meer

Toelichting Nederlandse naam

De witte vlek is als een zilveren venstertje in de voorvleugel van deze mooie vlinder.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Autographa: autographos is met eigen hand geschreven; naar de lettertekens (gamma, jota e.d.) die de soort zelf op zijn vleugels heeft geschreven.
bractea: bractea is een dun plaatje metaal, goudblad. Deze soort heeft een wat groter oppervlak goud dan de andere Plusiinae.

Auteursnaam en jaartal

(Denis & Schiffermüller, 1775)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 18-21 mm. Deze uil heeft dezelfde vorm en rusthouding als de verwante soorten. De voorvleugel is gelijkmatig donker roodachtig bruin gekleurd en heeft een doffe rozeachtig bruine of soms grijsachtig bruine bestuiving. Kenmerkend is de vrij grote, min of meer driehoekige, lichte goudkleurige vlek in het midden van de vleugel. Er is weinig variatie, hoewel de vorm van de goudkleurige vlek enigszins kan variëren.

Kenmerken rups

Tot 35 mm; een 'semi-spanrups' met slechts drie paar buikpoten; lichaam lichtgroen met over de rug zes onregelmatige, witte lengtestrepen en boven de spiracula een witte lengtestreep; kop groen met aan weerszijden een zwarte streep.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de grote koperuil (Diachrysia chryson).

Gelijkende soorten rups

Turkse uil (Chrysodeixis chalcites), koperuil (Diachrysia chrysitis), gelduil (Polychrysia moneta), goudvenstertje (Plusia festucae), moerasgoudvenstertje (Plusia putnami), gamma-uil (Autographa gamma), donkere jota-uil (Autographa pulchrina) en jota-uil (Autographa jota).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten vlinder

grote koperuil

Gelijkende soorten rups

turkse uil

koperuil

goudvenstertje

moerasgoudvenstertje

gelduil

donkere jota-uil

jota-uil

gamma-uil

Verpreiding

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Een trekvlinder waarvan slechts enkele recente waarnemingen bekend zijn, vooral uit de zuidelijke helft van het land.

België

Zeer zeldzaam. In Vlaanderen zijn slechts enkele waarnemingen bekend (o.a. Kapellen, 2005). In Wallonië zeldzaam en lokaal in Luik, Luxemburg en Namen.

Mondiaal

In Europa vooral in de landen van Midden- en Noord-Europa en dan bij voorkeur in de bergen. Naar het zuiden tot Zuid-Ierland, Zuid-Engeland, Noord-Frankrijk, Vogezen, Alpenzuidrand (een geïsoleerd voorkomen in de Pyreneeën) en op de Balkan zuidwaarts tot Slovenië, Dalmatië, Bulgarije (Pirin) en Roemenië. Naar het noorden tot de Orkney-eilanden en Midden-Scandinavië. Verder naar Voor- en Midden-Azië (Kaukasus, Armenië, Issyk-kul, Tien-Shan, Altaj). Oude meldingen uit nog oostelijker gebieden hebben waarschijnlijk betrekking op A. excelsa (Kretschmar, 1862).

Trends

Trend op lange en korte termijn

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.