marmerspanner Ecliptopera silaceata

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Algemeen. Een soort die vooral voorkomt op de zandgronden en daar vrij algemeen is; in de duinen lokaal. Ook uit andere delen van het land komen waarnemingen. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half april-eind augustus in twee generaties; in warme zomers een partiële derde generatie eind september-begin oktober. De vlinders komen op licht en op smeer. Overdag kunnen ze gemakkelijk worden opgejaagd uit de directe omgeving van de waardplant.

Levenscyclus

Rups: mei-oktober. De soort overwintert als pop in de strooisellaag.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Small Phoenix

Duitse naam

Braunleibiger Springkrautspanner

Franse naam

la Cidarie ochracée

Oud Nederlandse naam

wilgenroosjesspanner

Synoniemen

Larentia silaceata, Cidaria silaceata

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Marmerspanner wijst op de combinatie van tekening en kleur van deze spanner.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Ecliptopera: ekleipo is falen, te kort schieten en ops, opos is gezicht; in zijn verklaring zegt Warren: 'het gezicht is niet bol maar duidelijk vlak'.
silaceata: sil is een soort geelachtige aarde, okerkleurig en silaceus is heeft de kleur van; vanwege de gelige schubben in het subbasale en in het postmediane deel van de voorvleugels.

Auteursnaam en jaartal

(Denis & Schiffermüller, 1775)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-17 mm. Heeft een markante marmerachtige tekening door de vele wit omrande lichtbruine en donkerbruine banden en vlekken. De donkere middenband wordt bijna altijd onderbroken door twee witte lijnen. Vaak zijn deze lijnen dun en maken ze min of meer deel uit van de middenband. Soms zijn deze witte lijnen veel breder en opvallender en wordt de zwartbruine middenband hierdoor opgedeeld in twee grote vlekken. De witte lijnen in de middenband kunnen ook gedeeltelijk of zelfs helemaal ontbreken. In de golflijn bevindt zich een rij donkere witgerande pijlvormige vlekken; deze pijlvlekken zijn onregelmatig van grootte, maar in het midden altijd groot. Het borststuk en het achterlijf zijn bruin; de vlinder rust vaak met het uiteinde van het achterlijf omhoog gekruld.

Kenmerken rups

Tot 29 mm; lang en slank; lichaam helder groen met smalle gele banden tussen de segmenten; over de rug een gebroken, roodachtig bruine middenstreep, die bij de kop en staart sterker getekend is; langs de flanken enkele roodachtig bruine vlekjes; poten roodachtig bruin; naschuiver met een witte streep; kop ingesneden, groen met donker roodachtig bruine bovenkant.

Gelijkende soorten vlinder

De springzaadspanner (E. capitata) is iets kleiner en heeft een oranje borststuk en achterlijf; de pijlvlekken in de golflijn nemen bij de springzaadspanner vanaf de voorrand richting de binnenrand duidelijk af in grootte en zijn in het midden klein. Zie ook de fraaie walstrospanner (Lampropteryx suffumata) en de wortelhoutspanner (Eulithis prunata).

Gelijkende soorten rups

Springzaadspanner (Ecliptopera capitata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten vlinder

Gelijkende soorten rups

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Vooral brede bospaden en open plekken in het bos; soms (volks)tuinen, wegbermen, struwelen, kanaaldijken, graslanden, heiden, moerassen en verwaarloosde stukjes grond in stedelijke omgeving.

Planten

Diverse planten, met name groot springzaad en reuzenbalsemien. Ook op heksenkruid en kattenstaart.

Waardplant

Springzaad
Impatiens

Kattenstaart
Lythrum

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie