dunvlerkspanner Lycia hirtaria

Ga direct naar:

Basis
Herkenning
Levenswijze
Verspreiding & Trends
Habitat & Planten
Benaming

Familie

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt lokaal voor op de zandgronden en in de duinen; ook op Terschelling komt deze soort voor. Elders schaars of ontbrekend. RL: bedreigd.

Rode lijst

bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half maart-half juni in één generatie. De vlinders worden soms overdag op boomstammen en hekken gevonden. De mannetjes komen laat in de nacht goed op licht.

Levenscyclus

Rups: mei-juni. De soort overwintert als pop in de grond.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Brindled Beauty

Duitse naam

Schwarzfühler-Dickleibspanner

Franse naam

la Phalène hérisée

Synoniemen

Biston hirtaria, Nyssia hirtaria, Amphidasis hirtaria, Biston hirtarius

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Dunvlerkspanner is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in 'Onze vlinders' (begin vorige eeuw).
De achtergrond van dunvlerk is niet duidelijk.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Lycia: lycia komt waarschijnlijk van lukeios is behorend bij de wolf, borstelig als een wolf, vanwege het harige abdomen. Mogelijk van Lycia, een streek in Klein Azië. De eerste mogelijkheid ligt meer in de stijl van naamgeving van Hübner.
hirtaria: hirtus is borstelig, onverzorgd, naar de harige thorax en abdomen

Auteursnaam en jaartal

(Clerck, 1759)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 19-23 mm. Een karakteristieke, behaarde spanner. De vleugeltekening is variabel, maar alle varianten hebben zwarte dwarslijnen en/of -banden; vooral aan de voorrand van de voorvleugel is dit opvallend. Veel exemplaren zijn enigszins goudgeel getekend, andere zijn overwegend grijs. De vleugels van het vrouwtje zijn zeer dun geschubd en de voorvleugel heeft een licht gebogen voorrand. De vleugels van het mannetje zijn zwaar geschubd.

Kenmerken rups

Tot 55 mm; lichaam roodachtig bruin, purperachtig grijs of groenachtig grijs, met fijne, zwarte streepjes en vlekjes en gele spikkeltjes; het eerste segment met een intensief gele band achter de kop; kop licht roodachtig bruin en zwart gespikkeld.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de voorjaarsspanner (Apocheima hispidaria) en de perentak (Phigalia pilosaria).

Gelijkende soorten vlinder

voorjaarsspanner

perentak

Verpreiding

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt lokaal voor op de zandgronden en in de duinen; ook op Terschelling komt deze soort voor. Elders schaars of ontbrekend. RL: bedreigd.

België

Vrij algemeen in het hele land. Zeldzamer in de westelijke helft van Vlaanderen.

De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van het Iberisch Schiereiland via West- en Midden-Europa, via Siberië en het Amoer-Oessoeri-gebied (ssp.siberica Diakonov, 1926) tot Sachalin en Japan (ssp. parellelaria Inoue, 1958). De nominaatvorm in het zuiden het Middellandse Zeegebied, de Balkanlanden, Klein-Azië en de Kaukasus tot Kazachstan, in het noorden het grootste deel van Scandinavië.

Trends

Trend op lange en korte termijn

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.