kleine hermelijnvlinder Furcula furcula
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Vrij algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
Rode lijst
niet bedreigd
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Begin april-eind augustus in twee generaties. De vlinders komen op licht.
Levenscyclus
Rups: juni-september. De rupsen worden zowel op volgroeide als op jonge bomen aangetroffen. De soort overwintert als pop in een stevige cocon tegen de bast van de waardplant.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
Sallow Kitten
Duitse naam
Buchen-Gabelschwanz
Franse naam
la Harpye fourche , la Dicranoure furcule , la Petit queue fourchue du hêtre
Synoniemen
Cerura furcula, Harpyia furcula, Dicranura furcula
Meer
Toelichting Nederlandse naam
Kleine hermelijnvlinder is al een oude naam die ook al gebruikt wordt in 'Onze vlinders' van Ter Haar.
Voor een toelichting op de relatie met het zoogdiertje hermelijn zie Cerura erminea.
Het is de kleinste vlinder binnen de hermelijngroep.
Toelichting wetenschappelijke naam
Furcula: furcula is een vorkje, naar de twee anale aanhangsels van de rups. Bij deze soort hoeft de achtergrond van de naamgeving van het genus en van de soort niet dezelfde te zijn. Linnaeus gebruikte de meeste van Clerck's soortnamen en zo ook deze. Hij maakt geen opmerkingen over de rups hetgeen hij zeker gedaan zou hebben als hij die kende. De mediane en subterminale lijnen vormen, vooral als ze wat zijn geaccentueerd, een patroon dat op een vork lijkt.
Auteursnaam en jaartal
(Clerck, 1759)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 14-18 mm. Een grijswitte tandvlinder met op de voorvleugel een fijne zwarte bestuiving en een brede grijze middenband, die aan de binnenzijde is afgezet met een vrijwel rechte donkere rand. De buitenrand van de middenband is onregelmatig van vorm, hier en daar getand en bij de voorrand het duidelijkst zichtbaar.
Kenmerken rups
Tot 35 mm; lichaam vrij dik, versmald naar het achtereind, dat in twee lange staarten uitloopt; lichaam helder groen met een geelgezoomde, purperachtig bruine zadelvormige vlek op de rug, die op segment drie in een punt uitloopt; segment twee heeft een klein bultje op de rugzijde; kop purperachtig bruin met zwarte tekening op de achterzijde.
Gelijkende soorten vlinder
Zie de berkenhermelijnvlinder (F. bicuspis) en de wilgenhermelijnvlinder (F. bifida).
Gelijkende soorten rups
Hermelijnvlinder (Cerura vinula), witte hermelijnvlinder (Cerura erminea), berkenhermelijnvlinder (Furcula bicuspis) en wilgenhermelijnvlinder (Furcula bifida).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Gelijkende soorten vlinder
Gelijkende soorten rups
Verpreiding
Zeldzaamheid
Vrij algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
België
Vrij algemeen in het hele land.
De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Van het noorden van het Iberisch schiereiland via West- en Midden-Europa (inclusief de Britse eilanden) via de gematigde zone tot Oost-Azië (China, Japan) en Noord-Amerika. In het zuiden nagenoeg niet in het Middellandse Zeegebied (wel op de Balkan). De grens verloopt hier via Turkije en het Kaspische gebied. Het grootste deel van Scandinavië hoort ook bij het areaal, zelfs nog boven de poolcirkel.
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Habitat
Open plekken in het bos, struwelen en heiden; soms ook parken en tuinen.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting
