schildstipspanner Idaea biselata

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half mei-eind september in één, soms twee generaties. De vlinders kunnen overdag van lage takken en uit struikgewas worden opgejaagd. Vanaf de schemering bezoeken ze bloemen zoals die van akkerdistel. Ze komen op licht en op smeer.

Levenscyclus

Rups: juni-mei. De soort overwintert als rups en verpopt zich tussen afgevallen bladeren.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Small Fan-footed Wave

Duitse naam

Breitgesäumter Zwergspanner

Franse naam

la Truie

Oud Nederlandse naam

schildmetertje

Synoniemen

Sterrha biselata, Idaea bisetata, Acidalia bisetata

Meer

Toelichting Nederlandse naam

De stipspanners hebben een meer of minder duidelijke middenstip op voor- en ook vaak op achtervleugels. Nagenoeg alle Scopula's en Idaea's zijn stipspanners.
De achtergrond van schild is niet duidelijk. Ter Haar noemt in zijn boek 'Onze vlinders' (begin vorige eeuw) deze spanners al schildmetertje.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Idaea: idaios heeft betrekking op de berg Ida, de uitzichtplaats van waaruit de goden en godinnen de gevechten rond Troje volgden.
biselata: bis is twee keer en seta is haarborstel. Dit slaat op de grote haarpluk op het scheenbeen van de achterpoten van het mannetje.

Auteursnaam en jaartal

(Hufnagel, 1767)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 10-11 mm. De crèmekleurige, min of meer donker bespikkelde voor- en achtervleugel hebben beide een opvallende zwarte middenstip. De middelste dwarslijn op de voorvleugel buigt in een kleine boog om de middenstip heen. De voorrand van de voorvleugel is bij de vleugelpunt vrij sterk gebogen. Karakteristiek voor deze soort is de duidelijk zichtbare, grillige buitenste dwarslijn met daarbuiten een bruinachtig grijs zoomveld, onderbroken door een onregelmatige lichte golflijn. De kleur van het zoomveld varieert in intensiteit; soms is het beperkt tot een smalle zone tussen de buitenste dwarslijn en de lichte golflijn.

Kenmerken rups

Tot 22 mm; slank, licht versmald naar de kop, met dwarsribbeltjes, grijs of grijsachtig bruin met donkere V-vormige vlekken op de rug; kop ingesneden. Er is ook een bleek geelachtig bruine vorm met hetzelfde vlekkenpatroon.

Gelijkende soorten vlinder

De dwergstipspanner (I. fuscovenosa) is meestal iets kleiner, de middenstip op de voorvleugel ligt gewoonlijk aan de andere kant van de middelste dwarslijn en in het zoomveld bevindt zich geen opvallende donkere band. Bij de paardenbloemspanner (I. seriata) loopt de middelste dwarslijn vlak langs de middenstip. Bij de vlekstipspanner (I. dimidiata) bevat het zoomveld alleen een aantal donkere vlekken bij de binnenrandhoek.. Zie ook de zuidelijke stipspanner (I. trigeminata).

Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen Idaea biselata en I. seriata.

Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen meer Idaea- en Scopula-soorten.

Gelijkende soorten rups

Roestige stipspanner (Idaea inquinata), dwergstipspanner (Idaea fuscovenosa) en schaduwstipspanner (Idaea rusticata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Vooral loofbossen; ook naaldboomaanplanten, struwelen en tuinen.

Planten

Diverse kruidachtige planten en afgevallen blad.

Waardplant

Weegbree
Plantago

Varkensgras
Polygonum

Braam
Rubus

Paardenbloem
Taraxacum

Actualiteiten

Ontdek meer

Tijdschriften

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie