Begin mei tot eind juni in één generatie. De vlinders vliegen vooral in de schemering en komen gewoonlijk tijdens het eerste uur na zonsondergang op licht. De mannetjes zijn ook in de namiddag actief; ze vliegen laag boven de vegetatie zigzaggend rond, op zoek naar in het gras zittende vrouwtjes. Soms worden parende vlinders aangetroffen met de achterlijven aan elkaar, waarbij het mannetje bewegingloos met de kop naar beneden hangt.
Rups: augustus-april. De rups, die onder de grond leeft en zich voedt met wortels en (ondergrondse) stengeldelen, overwintert enkele malen en verpopt zich in de grond.
Common Swift
Kleiner Hopfen-Wurzelbohrer
le Louvette
grauwe wortelboorder, kleine hopvlinder, kleine hopwortelboorder
Hepialus lupulinus, Hepialus lupulina, Korscheltellus lupulinus
De rups van een wortelboorder boort gangen in de wortels van de waardplant. De slawortelboorder is soms schadelijk in de tuinbouw o.m. op sla.
lupulina: Humulus lupulinus is hop: Linnaeus gebruikte deze naam om de verbondenheid met H. humuli aan te duiden; hij had onvoldoende inzicht in de waardplanten.
(Linnaeus, 1758)
Voorvleugellengte: ♂ 11-16 mm, ♀ 15-20 mm. De vleugeltekening van het mannetje varieert sterk in grootte en intensiteit. De kleur varieert van witachtig tot lichtbruin of grijs; geheel effen gekleurde exemplaren komen ook voor. De brokkelige witte banden raken elkaar, indien aanwezig, vlak bij de binnenrand van de vleugel en vormen zo een omgekeerde V. Het vrouwtje is groter en de voorvleugel is in het algemeen minder contrastrijk getekend en vaak effen grijs gekleurd.
Tot 38 mm; lang en slank; lichaam geelachtig wit met onduidelijke, bleek geelachtig bruine vlekken; nek- en anaalschild op resp. segment een en dertien geelachtig bruin; kop glanzend roodachtig bruin.
Het mannetje van de oranje wortelboorder (Triodia sylvina) heeft een bredere en helderder gekleurde voorvleugel; de smalle banden van de witte omgekeerde V raken elkaar niet. Het vrouwtje van de oranje wortelboorder is bruiner en heeft een grijze tot grijswitte tekening. Zie ook de heidewortelboorder (Phymatopus hecta). Let bij twijfel ook op de vliegtijd.
Oranje wortelboorder (Triodia sylvina), gemarmerde wortelboorder (Korscheltellus fusconebulosa), heidewortelboorder (Phymatopus hecta) en hopwortelboorder (Hepialus humuli).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Vrij algemeen. Komt vooral in het westen en het midden van het land voor; ook daarbuiten af en toe een waarneming.
Zeldzaam in het hele land. Recente meldingen uit alle provincies, maar vooral gezien in Zuid-West-Vlaanderen, Oost-Brabant, Namen en Luxemburg.
De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Bijna in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Van Spanje tot Centraal-Azië en van Zuid-Scandinavië tot Sicilië, Griekenland en Klein-Azië. Ook in Engeland, maar niet op Corsica, Sardinië en Kreta.
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Open graslanden, heiden, moerassen en grazige bospaden; ook tuinen en wegbermen in stedelijke omgeving.
Diverse kruidachtige planten en grassen. De rupsen zijn soms een plaag in de land- en tuinbouw.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting