dinsdag 23 april 2019
Het landkaartje heeft, mede door klimaatverandering, drie generaties per jaar. De eerste generatie vliegt vanaf begin april; op dit moment is de kans om ze te zien het grootst. Zoek vooral op plekjes in de buurt van bomen en struiken waar fluitenkruid bloeit.
De eerste landkaartjes kropen eind maart al uit hun pop, maar pas half april kwamen er meer. Inmiddels wordt het landkaartje door heel Nederland gemeld. De komende drie tot vier weken is de voorjaarsgeneratie nog aanwezig. Deze is te herkennen aan de oranje kleur met donkere lijnen en vlekken.
Het landkaartje is een unieke vlinder. Verschillende vlindersoorten hebben meerdere generaties per jaar, maar alleen bij het landkaartje kan je dat ook aan het uiterlijk zien. De volgende generaties, die in juli en september verschijnen, zijn namelijk zwart met een witte band. Heel anders dan de voorjaarsvorm, die overwegens oranje is.
Landkaartje in het voorjaar: overwegend oranje
Landkaartje zomer/najaar: overwegend zwart
De vlinders die nu vliegen gaan op zoek naar een partner; de vrouwtjes zetten daarna hun eitjes af op grote brandnetel. Dat is de plant waarop de rupsen zijn gespecialiseerd: de zogenaamde waardplant. Andere planten lusten ze niet. Een vrouwtje zet tientallen eitjes bijeen op een blad. Ze plakt de eitjes netjes in eistrengetjes van zo’n vijf tot tien eitjes. Soms zijn er flink wat van die strengetjes op een blad. Als de rupsen uitkomen kun je de lege eistrengen nog vinden, maar je moet er snel bij zijn, want het blad verdwijnt als sneeuw voor de zon in de rupsenmagen. In de loop van juni zijn de rupsen volgroeid en verpoppen ze. Een paar weken later, in juli, komt de volgende generatie tevoorschijn.
Landkaartjes komen overal in Nederland voor, maar zijn niet zo talrijk als koolwitjes of dagpauwoog. Ze hebben voorkeur voor plekken met bomen en struiken en (in het voorjaar) met bloeiend fluitenkruid. Misschien wat onverwacht, maar landkaartjes zijn er gek op. Als de temperatuur 20 graden of hoger is, zijn ze volop actief: op de goede plekken kun je er dan wel tien of meer tegenkomen. Die goede vliegplaatsen vind je in natuur- en bosgebieden, maar ook in natuurlijk beheerde stadsparken en recreatiegebieden.
Je kunt landkaartjes ook wel eens in je tuin treffen, maar het is zeker niet een echte tuinvlinder. De laatste vijf jaar zit het landkaartje weer een beetje in de lift, nadat de soort het tussen 2000 en 2010 moeilijk had en duidelijk achteruit ging. We zijn heel benieuwd hoe deze vlinder de hete en droge zomer van vorig jaar is doorgekomen en of hij, ook dit jaar, weer een goed jaar zal hebben.
Voorjaarsvorm landkaartje nu volop te zien
26-apr-2022
Eindelijk zijn er weer vlinders!
3-jul-2024
Veel rupsen op de brandnetel
6-jun-2024