dinsdag 28 mei 2019
Het was een uitstekend voorjaar voor het oranjetipje. Er zijn er meer doorgegeven dan ooit. In de monitoringroutes van het Landelijk Meetnet Vlinders zijn er twee keer zoveel gezien als vorig jaar.
Ook als we kijken naar het langjarig gemiddelde, zien we dat er veel meer oranjetipjes zijn gezien dan het gemiddelde over de afgelopen 25 jaar.
Kars Veling, projectleider bij De Vlinderstichting: "Ook in mijn eigen waarnemingen van dit voorjaar zie ik ongewoon veel oranjetipjes. Ik voer alle vlinders die ik zie in, dus ook alle hele gewone soorten als koolwitjes, citroenvlinders en dagpauwogen. Dit jaar staat, tot 25 mei, het oranjetipje bovenaan bij mijn waarnemingen. Ik heb er meer gezien dan van het klein geaderd witje en klein koolwitje samen, die normaal veel talrijker zijn."
Oranjetipjes zijn tegenwoordig vrijwel overal in Nederland te zien, hoewel de echt open graslandgebieden minder in trek zijn. De hoogste dichtheden vinden we in de wat vochtiger open bosgebieden. In Noord-Brabant is de soort veel aanwezig, maar ook plaatselijk in de Achterhoek, Drenthe, Twente, de Betuwe en in het Voorsterbos en Kuinderbos in de Noordoostpolder kom je veel oranjetipjes tegen.
Maar waarom zijn er dan dit jaar zoveel meer oranjetipjes dan andere witjes? Hoogstwaarschijnlijk een gevolg van de droogte in de zomer van 2018. Oranjetipjes vliegen alleen in april en mei en zijn de rest van het jaar pop. Ze hebben in 2018 dus geen last gehad van de hoge temperaturen. `Het klein koolwitje en het klein geaderd witje vliegen veel langer. Op deze vlindersoorten heeft de droogte dus veel meer effect gehad, En dat zien we nu terug in de cijfers.
Mannetjes van het oranjetipje zijn gemakkelijk te herkennen aan hun oranje vleugeltippen. Bij vrouwtjes ontbreekt deze kleur: zij zijn helemaal wit en worden dan ook snel verward met een koolwitje. Vrouwtjes worden veel vaker nectardrinkend gezien dan mannetjes. De mannetjes patrouilleren. Zij volgen een vaste route langs herkenbare structuren in het landschap, zoals een houtwal, een ruige berm of een bosrand.
Mannetjes achtervolgen alles wat wit is, zelfs wel papiersnippers. Als het een vrouwtje oranjetipje blijkt te zijn, maakt hij haar het hof door wild om haar heen te fladderen.
Het oranjetipje is een echte voorjaarsvlinder die vliegt van eind maart tot in mei. Nu zijn de rupsen aanwezig. Omdat er de afgelopen maanden zoveel vlinders waren, is de kans om rupsen te vinden nu groot. Je moet deze zoeken op kruisbloemigen zoals pinksterbloem, look-zonder-look of judaspenning.
De rupsen van het oranjetipje zijn vrij kieskeurig en eten alleen kruisbloemigen. Pinksterbloem en look-zonder-look zijn favoriet. Maar ook allerlei andere kruisbloemigen worden gegeten; zo kan je ze in de tuin ook op judaspenning en damastbloem zien. In de duinen is de ruige scheefkelk een bekende waardplant en ook worden er wel eitjes gevonden op gewone raket, bosveldkers en gele waterkers.
De rupsen eten niet van het blad, maar van de zaden van deze planten. Het vrouwtje oranjetipje zoekt dan ook een plant uit die over een poosje pas zaad vormt, precies op het moment dat de jonge rups uit het ei kruipt. Nu, eind mei en begin juni, kunt u de rupsen vinden. Zoek hiervoor op hauwtjes of penningen van de kruisbloemigen. Die zijn nu groot en de rupsen zijn in het derde of vierde stadium en dan ook vrij gemakkelijk te vinden.
AnthocharisCardamines LookZonderLook Oranjetipje Pinksterbloem rups tellen
Oranjetipje nu als rups te vinden
9-mei-2023
Weer een topjaar voor het oranjetipje?
23-apr-2020
Tuin als thuis voor oranjetipje
24-apr-2019
Oranjetipjes zijn er al
2-apr-2012