woensdag 26 februari 2025
Wie van het verleden niet wil leren, wordt door de toekomst gestraft. Tijdens de podcast Toekomst voor Natuur van Anthonie Stip staan we regelmatig stil bij de lessen die het verleden ons te leren heeft.
Zo ook tijdens aflevering 78, waarbij botanisch filosoof Norbert Peeters aan het woord komt over zijn boek 'Rumphius' kruidboek'. Dit zeer bijzondere botanische meesterwerk geeft een fascinerend inkijkje in de botanie van de 17e eeuw, de cultuur op Ambon en het denken van Rumphius. Het boek bevat zestien bijzondere verhalen over botanische bekenden en curiositeiten. Rumphius' Kruidboek is een rijk geïllustreerd botanisch meesterwerk met oorspronkelijk bronmateriaal en is zeker een aanrader voor liefhebbers van botanie, reizen en natuurhistorie.
In 1653 landt VOC-soldaat Georg Rumphius op Batavia. Hij raakt betrokken bij de grote Ambonese oorlog om het monopolie op de kruidnagelhandel. Rumphius werkt zich op tot VOC-koopman en begint in zijn vrije tijd een immens project: het beschrijven van de natuurlijke geschiedenis van de ‘Water-Indiën’. Dankzij zijn talenknobbel weet Rumphius een schat aan kennis te vergaren, die hij vervolgens, heel ongewoon voor die tijd, in het Nederlands opschrijft.
Norbert Peeters: 'Hij wil toch ook orchideeën gaan beschrijven en dat heeft men gewoon nog niet gedaan. En ook vooral vaak omdat die bloemen niet worden gebruikt voor medicijnen. Dus ze werden onbelangrijk geacht.'
Anthonie duikt samen met Norbert het verleden in aan de hand van de beschreven voorbeelden in het boek. Daarbij komen de wilde banaan, de voedzame sagopalm, het vleesetende kannekenskruid, de mysterieus giftige oepasboom en het gewilde kruidnagel en nootmuskaat aan bod. Wat vertellen deze verhalen uit de Ambonese flora over de relatie tussen mensen en planten in de 17e eeuw? En wat vinden wij nu van deze koloniale kijk op natuur? Natuurlijk komt tijdens de bespreking ook de kijk van Rumphius langs. Norbert weet de luisteraar mee te nemen in zijn wereld.
Aflevering 78 is nu te beluisteren op jouw favoriete podcastplatform!
Laat je terugvoeren naar het verleden en neem een kijkje in de botanische wereld tijdens de 17e eeuw op Batavia.
Elke aflevering vraagt Anthonie zijn gast om een leestip voor de luisteraars. Ter inspiratie, verdieping of gewoon om je te verwonderen over de natuur.
De leestips van Norbert zijn ‘Islands of abandonment’ van Cal Flyn, in het Nederlands verkrijgbaar als ‘Verlaten oorden’ en ‘Een vlam Tasmaanse tijgers’ van Charlotte Van den Broeck. De leestip van Anthonie is ‘Rumphius’ kruidboek’ van Norbert Peeters.
Je kunt alle leestips nu downloaden in één lijst via vlinderstichting.nl/toekomstvoornatuur (scroll naar beneden naar Leestips).
We vinden het leuk als je met jouw reactie op deze of eerdere afleveringen met ons deelt. Je kunt ons bereiken op onze sociale mediakanalen of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl. Voor updates en kijkjes achter de schermen, volg ons via @toekomstvoornatuur.bsky.social op Bluesky, @toekomstvoornatuur op Instagram en @toekomstnatuur op X.
We vinden het leuk als je met jouw reactie op deze of eerdere afleveringen met ons deelt. Je kunt ons bereiken op onze sociale mediakanalen of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl. Voor updates en kijkjes achter de schermen, volg ons via @toekomstvoornatuur.bsky.social op Bluesky, @toekomstvoornatuur op Instagram en @toekomstnatuur op X.
2025 AnthonieStip IngeborgVanEs Kolonisatie NorbertPeeters Planten ToekomstVoorNatuur