woensdag 5 maart 2025
Ze worden vaak rampzalig afgeschilderd, maar zijn invasieve exoten dat ook? Hoe groot is hun impact en wat betekenen ze voor de toekomst voor natuur?
Aflevering 79 van de podcast Toekomst voor Natuur brengt ons ditmaal een gesprek met een filosofisch tintje. Anthonie Stip spreekt met onderzoeker en invasieve exotenexpert Tim Adriaens van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Hij neemt de luisteraars mee in zijn werk. Hoe is hij in het exotenwerk terecht gekomen en wat fascineert hem zo aan de invasiebiologie.
Tim leert ons dat een invasieve soort niet bestaat: het is geen intrinsiek soortkenmerk. Deze gedachtegang kost de gemiddelde luisteraar misschien even om te volgen. Toch zit er een logica achter. Een soort zal zich in het ene gebied, bijvoorbeeld waar het van oorsprong vandaan komt, niet invasief gedragen, terwijl het dat wel doet op een andere plek. Invasief gedrag in een soort heeft dus altijd een oorzaak. Meestal zijn wij dat zelf.
Anthonie en Tim kijken in deze aflevering enkele soorten in de ogen en gaan na wat hun impact is op onze leefomgeving. Aziatische hoornaar, Amerikaanse rivierkreeften, Aziatische duizendknopen en de wasbeer: wat is hun effect en hoe kunnen we met hen omgaan?
Ook duiken we samen met de luisteraars in de Unielijst van invasieve exoten: hoe komt een soort daarop? En komt er nog uitbreiding van die lijst aan? Tim schetst ons het belang van het werk van Charles Elton, de godfather van de invasiebiologie.
Voor de Lage Landen is Tim redelijk optimistisch over onze omgang met invasieve soorten. Het onderzoek loopt voorop, technieken voor detectie en opsporing worden steeds beter. En het helpt enorm dat er veel waarnemers met kennis zijn in de Lage Landen. En zelfs samenleven met invasieve exoten is soms mogelijk, als we de probleemgevallen maar goed signaleren en snel opvolgen. Kortom: invasieve soorten zijn een ecologisch experiment met grote gevolgen.
Aflevering 79 is nu te beluisteren op jouw favoriete podcastplatform!
Een aflevering waarin we niet direct grijpen naar verdelging en verbanning, maar ons eerst verdiepen in de vraag wat een invasieve soort is en wat het betekent om een invasieve soort te zijn. Kennis kan ons in de toekomst wellicht leren een betere en effectievere reactie te hebben waardoor we de natuur en de biodiversiteit kunnen beschermen.
Elke aflevering vraagt Anthonie zijn gast om een leestip voor de luisteraars. Ter inspiratie, verdieping of gewoon om je te verwonderen over de natuur. Tim geeft drie leestips: de Informatiegids ‘Invasieve uitheemse soorten van de unielijst’ (pdf, 200p.), ‘The Ecology of invasions by animals and plants’ van Charles Elton en ‘De hemel verslinden’ van Poalo Giordano.
Je kunt alle leestips nu downloaden in één lijst via vlinderstichting.nl/toekomstvoornatuur (scroll naar beneden naar Leestips).
We vinden het leuk als je met jouw reactie op deze of eerdere afleveringen met ons deelt. Je kunt ons bereiken op onze sociale mediakanalen of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl. Voor updates en kijkjes achter de schermen, volg ons via @toekomstvoornatuur.bsky.social op Bluesky, @toekomstvoornatuur op Instagram en @toekomstnatuur op X.
2025 AnthonieStip IngeborgVanEs podcast TimAdriaens ToekomstVoorNatuur