staartblauwtje Cupido argiades
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Een dwaalgast die tot 1933 ten minste tienmaal in Nederland is waargenomen. Sindsdien is het staartblauwtje bijna 80 jaar niet in Nederland gezien, tot er op 20 augustus 2011 negen exemplaren opdoken op drie plekken in Limburg. Hierna is de soort jaarlijks gemeld, vooral in Limburg. Vanaf 2015 worden regelmatig nieuwe plekken gekoloniseerd. Sinds 2021 wordt het staartblauwtje als standvlinder beschouwd
Rode lijst
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Het staartblauwtje vliegt bij ons in vier generaties tussen begin mei en eind september.
Levenscyclus
Rups: eind september-april. De soort overwintert als rups in de strooisellaag.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
Short-tailed Blue
Duitse naam
Kurzschwänziger Bläuling
Franse naam
l'Argus Mini-queue, l'Evère
Oud Nederlandse naam
kortstaartblauwtje
Synoniemen
Lycaena argiades, Everes argiades, Lycaena polysperchon, Lycaena tiresias
Meer
Toelichting wetenschappelijke naam
Cupido: Cupido of Eros, de god van de liefde.
argiades: argus is de soort P. argus en eidos is verschijningsvorm, dus deze soort zou gelijkenis hebben met P. argus.
Auteursnaam en jaartal
(Pallas, 1771)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: circa 11 mm. De bovenkant van de vleugels is bij het mannetje violetblauw en bij het vrouwtje bruin met blauwe bestuiving. De onderkant van de vleugels is zilvergrijs met kleine zwarte stippen; in de binnenrandhoek van de achtervleugel bevinden zich twee zwartgerande oranje oogvlekken. Ter hoogte van deze ooglekken heeft de achtervleugel een klein kort staartje, die bij beschadigde vlinders echter kan ontbreken.
Kenmerken rups
Tot 10 mm; plomp en vrij gedrongen, naar de uiteinden versmald; lichaam bleek groen met over de rug een donkere middenstreep met aan weerszijden daarvan een aantal lichte schuine strepen; kop glanzend zwart, in rust in het lichaam teruggetrokken. Overwinterende rupsen zijn bleek roze-achtig bruin met roodachtig bruine tekening.
Gelijkende soorten vlinder
Het boomblauwtje en het dwergblauwtje hebben geen oranje oogvlekken op de onderkant van de achtervleugel. Het veenbesblauwtje heeft zwarte vlekken langs de achterrand van de achtervleugel.
Bescherming
Concrete bedreiging
Het staartblauwtje wordt niet bedreigd.
Aanbevolen beheersmaatregel
Het staartblauwtje houdt van graslanden met veel rode klaver, en weet die ook goed te vinden.
Verpreiding
Zeldzaamheid
Een dwaalgast die tot 1933 ten minste tienmaal in Nederland is waargenomen. Sindsdien is het staartblauwtje bijna 80 jaar niet in Nederland gezien, tot er op 20 augustus 2011 negen exemplaren opdoken op drie plekken in Limburg. Hierna is de soort jaarlijks gemeld, vooral in Limburg. Vanaf 2015 worden regelmatig nieuwe plekken gekoloniseerd. Sinds 2021 wordt het staartblauwtje als standvlinder beschouwd
Mobiliteit
In de literatuur staat het staartblauwtje bekend als vrij honkvast, maar zwervers zijn tot in Groot-Brittannië gevonden. Ook in Nederland is de soort de afgelopen jaren tot in de de provincie Groningen gevonden, en blijkt dus bijzonder mobiel te zijn.
Regionaal
Al is het staartblauwtje in bijna alle provincies gevonden, de kern van het verspreidingsgebied ligt in Limburg, het aangrenzende Oost-Brabant en Oost-Gelderland.
België
Het staartblauwtje komt tegenwoordig vooral voor in de Kempen en Zuid-Wallonië, maar ook in de rest van België duiken regelmatig exemplaren op.
Europa
Het staartblauwtje komt voor in een groot deel van Midden-Europa.
Mondiaal
Van West-Europa en het noorden van het Iberisch schiereiland tot Japan en Noord-Amerika. In Europa tot de 52e breedtegraad. In het zuiden van Italië tot Sicilië en op de Noord-Balkan. Ontbreekt op de meeste eilanden van de Middellandse Zee.
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande diagrammen tonen de veranderingen van de talrijkheid in de loop van de tijd. De gegevens zijn afkomstig uit het Landelijk Meetnet Vlinders (CBS / De Vlinderstichting) en de Nationale Databank Flora en Fauna.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Habitat
Vochtige, vrij ruige, extensief begraasde weilanden en hooilanden; ook heiden.
Planten
Waardplanten: diverse soorten vlinderbloemigen; vooral moerasrolklaver.
Nieuws
- Staartblauwtje tien jaar in ons land, dus nieuwe standvlinder november 2021
- Het staartblauwtje officieel terug in Nederland februari 2021
- Staartblauwtje in opmars september 2017
- Dagvlinderjaar 2016 december 2016
- Zeldzaam staartblauwtje in Limburg gezien augustus 2016
Tijdschriften
- Topdagen Chris van Swaay, Martin Poot & Bram Borkent november 2023
- Klein naar fijn: staartblauwtje nieuwe standvlinder Chris van Swaay november 2021
- Grote veranderingen in dagvlinderland Chris van Swaay november 2020
- Opmerkelijk Albert Vliegenthart augustus 2020
- Opmerkelijk Albert Vliegenthart augustus 2017
Word donateur
Steun De Vlinderstichting
