dubbelstipsnuituil Hypena obsitalis

Familie

spinneruilen (EREBIDAE)

Zeldzaamheid

Een trekvlinder die voor het eerst is waargenomen in 2015 in Zuid-Holland. Recent is met terugwerkende kracht vastgesteld dat de soort al in 2006 is gefotografeerd in bunkers in Noord-Holland.

Rode lijst

incidenteel

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Van juli tot augustus en van september tot oktober in twee generaties. De vlinders komen zelden op licht.

Levenscyclus

De soort overwintert als vlinder in gebouwen en verschijnt weer rond maart.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Bloxworth Snout

Duitse naam

Südwestliche Schnabeleule

Franse naam

L'Hypène des ponts

Synoniemen

Pyralis obsitalis

Meer

Toelichting wetenschappelijke naam

Hypena: hypene is een snor of een baard, naar de behaarde labiale palpen en mogelijk ook naar de haarborsteltjes die op de poten van een aantal soorten zitten. Hypena had aanvankelijk de status van een familie.

obsitalis: obsitus betekent bedekt met iets. Zoals de voorvleugel met zwarte vlekken en strepen bestrooid is.

Auteursnaam en jaartal

(Hübner, [1813])

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13–16 mm. Deze variabele middelgrote snuituil heeft een vrij spits toelopende voorvleugel met vrij rechte randen; het vleugelpuntje wijkt doorgaans heel licht naar buiten. De vleugel vertoont een gemarmerd patroon van donker- en lichtbruine, grijze en witachtige kleuren, meestal met een sterke afwisseling van donkere en lichtere partijen. Soms komen echter meer gelijkmatig gekleurde exemplaren voor. Doorgaans duidelijk zichtbaar is de onregelmatig getande buitenste dwarslijn met een lichte tot witachtige afzetting aan de buitenzijde. Deze afzetting gaat in de binnenrandhelft van de vleugel over in een ‘beschimmelde’ grijze zone en in de voorrandhelft in een lichte of witachtige zone. Het laatst genoemde deel is doorgaans zichtbaar als een opvallende lichte vlek en vormt een belangrijk onderscheidend kenmerk. Ook bij de sterk gelijkmatig gekleurde exemplaren met weinig tekening is deze overgang nog als lichte veeg zichtbaar. Het middenveld bevat soms een duidelijk, drie- tot vierhoekig veld langs de voorrand zoals bij de brandnetelsnuituil (H. obesalis). Bij niet al te donkere exemplaren zijn in dit veld de niervlek en de ringvlek duidelijk zichtbaar. De laatste is zichtbaar als een zwarte stip. In de buurt hiervan, schuin naar de binnenrand van de vleugel toe, ligt een tweede zwarte stip. Samen vormen ze de ‘dubbelstip’ waar de soort zijn naam aan dankt.

Gelijkende soorten vlinder

De voorvleugel van de hopsnuituil (H. rostralis) heeft een meer gebogen voorrand en een S-vormige achterrand; het vleugelpuntje wijkt duidelijker naar buiten. De vlinders hebben over het algemeen een minder bont uiterlijk, maar wel een opvallende tweedeling tussen een donker wortel- plus middenveld en een lichter zoomveld. De buitenste dwarslijn die deze tweedeling markeert heeft een regelmatiger verloop. De ringvlek is geheel of gedeeltelijk grijs, en ook groter. Bij de grotere brandnetelsnuituil (H. obesalis)is alleen in de voorrandhelft van de vleugel sprake een witachtig afgezette buitenste dwarslijn die de grens tussen het middenveld en het zoomveld markeert. Een duidelijk markering van de grens in de binnenrandhelft ontbreekt. Verder is de buitenste dwarslijn regelmatiger en sterker getand en geschulpt. Ook ontbreekt een lichte zone aan de buitenzijde.
Sinds kort ook de glaskruidsnuituil (H. lividalis), maar die is niet zo bont bespikkeld en heeft een scherpe kleurscheiding bij de dwarslijn.

 

 

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Planten

Waardplanten Glaskruid en Brandnetel soorten (fam. Urticaceae).

Waardplant

Glaskruid
Parietaria

Brandnetel
Urtica

Tijdschriften

Soorten uit dezelfde familie spinneruilen (EREBIDAE)

Alle soorten uit deze familie